Το σκάνδαλο Προφιούμο: Όταν το σεξ, τα ψέματα και ο Ψυχρός Πόλεμος συντάραξαν τη Βρετανία

Στις 5 Ιουνίου 1963, ο Τζον Προφιούμο, Υπουργός Πολέμου της Μεγάλης Βρετανίας, αναγκάστηκε να παραιτηθεί, παραδεχόμενος πως είχε πει ψέματα στο Κοινοβούλιο για τη σχέση του με το είκοσι ενός χρονών μοντέλο Κριστίν Κίλερ.

Η υπόθεση αυτή, γνωστή ως το Σκάνδαλο Προφιούμο, θα εξελισσόταν σε μία από τις πιο διάσημες πολιτικές και κοινωνικές υποθέσεις της βρετανικής ιστορίας, με σαρωτικές επιπτώσεις όχι μόνο στη ζωή των εμπλεκομένων, αλλά και στην ίδια την κυβέρνηση.

Η υπόθεση συνδύαζε όλα τα στοιχεία ενός πολιτικού θρίλερ: σεξουαλικά σκάνδαλα, καμπαρέ, αριστοκρατία, ψέματα, κατασκοπεία και τη βαριά σκιά του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Προφιούμο, 46 ετών τότε, είχε σχέση με την Κίλερ, ενώ εκείνη φέρεται να είχε ταυτόχρονα επαφές και με έναν Ρώσο ναυτικό ακόλουθο, τον Γεβγκένι Ιβάνοφ, που θεωρούταν κατάσκοπος.

Μια ζωή τραυματική από την αρχή

Η Κριστίν Κίλερ είχε ήδη ζήσει μια δύσκολη και βίαιη παιδική ηλικία. Γεννημένη το 1942 στο Ουξμπριτζ του Ηνωμένου Βασιλείου, μεγάλωσε στη φτώχεια, αφού ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένεια. Έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης στην εφηβεία από τον πατριό της και τους φίλους του, ενώ σε ηλικία 17 ετών έμεινε έγκυος από έναν Αμερικανό στρατιώτη. Ο ίδιος επέστρεψε στις ΗΠΑ και εκείνη, στην απελπισία της, προσπάθησε ανεπιτυχώς να διακόψει την κύηση μόνη της. Το παιδί της γεννήθηκε, αλλά πέθανε έξι ημέρες αργότερα.

Χωρίς σχολική μόρφωση και με περιορισμένες ευκαιρίες, η Κίλερ άρχισε να εργάζεται ως μοντέλο και σερβιτόρα. Η ζωή της άλλαξε όταν βρήκε δουλειά στο Murray’s Cabaret Club στο Σόχο του Λονδίνου – ένα κέντρο γνωστό για τη σύνδεσή του με την υψηλή κοινωνία. Εκεί γνώρισε τη 16χρονη Μάντι Ράις-Ντέιβις, αλλά και τον Στίβεν Γουόρντ – τον άντρα που την έφερε σε επαφή με τις βρετανικές ελίτ.

Ο μεσάζοντας με τους ισχυρούς

Ο Στίβεν Γουόρντ ήταν ένας γοητευτικός και χαρισματικός οστεοπαθητικός με πελατολόγιο που περιλάμβανε ηθοποιούς όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ και η Σοφία Λόρεν, αλλά και μέλη της βασιλικής οικογένειας. Ήταν επίσης ερασιτέχνης ζωγράφος και είχε κάνει πορτρέτα του Πρίγκιπα Φίλιππου και της Πριγκίπισσας Μαργαρίτας. Συνήθιζε να συστήνει νεαρές γυναίκες σε ισχυρούς άντρες της πολιτικής και των επιχειρήσεων, κάτι που συνέβη και με την Κίλερ.

Η γνωριμία της με τον Προφιούμο έγινε σε μία από τις διαβόητες συγκεντρώσεις στο εξοχικό Κλίβντεν του λόρδου Άστορ. Εκεί, τον Ιούλιο του 1961, ο Προφούμο την είδε να βγαίνει γυμνή από την πισίνα και, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, μαγεύτηκε αμέσως. Η σχέση τους ξεκίνησε λίγο αργότερα.

Η κατασκοπεία και η κατάρρευση

Το σκάνδαλο όμως απέκτησε πολιτικές διαστάσεις όταν έγινε γνωστό ότι η Κίλερ είχε επίσης επαφή με τον Ιβάνοφ. Την εποχή εκείνη, κατασκοπευτικά σκάνδαλα συγκλόνιζαν τη χώρα – από την υπόθεση του Τζορτζ Μπλέικ έως τον Τζον Βάσαλ – και έτσι οι αρχές άρχισαν να φοβούνται ότι ο υπουργός θα μπορούσε να είχε εκθέσει απόρρητες πληροφορίες.

Όμως, το σκάνδαλο ξέσπασε πλήρως λόγω της προσωπικής ζωής της Κίλερ. Δύο από τους εραστές της – ο τραγουδιστής Τζαζ Λάκι Γκόρντον και ο μικροεγκληματίας Τζόνι Έτζκομπ – ενεπλάκησαν σε βίαιο επεισόδιο έξω από το διαμέρισμα του Γουόρντ τον Δεκέμβριο του 1962, με τον τελευταίο να πυροβολεί την πόρτα. Η αστυνομία κλήθηκε και σύντομα τα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να ψάχνουν την ιστορία πίσω από το συμβάν. Η Κίλερ διέφυγε προσωρινά στην Ισπανία.

Οι πιέσεις προς τον Προφιούμο αυξήθηκαν. Στις αρχές του 1963, δήλωσε ψευδώς στο Κοινοβούλιο ότι η σχέση του με την Κίλερ ήταν «αμιγώς κοινωνική». Δέκα εβδομάδες αργότερα, παραδέχτηκε την αλήθεια και παραιτήθηκε. Η κυβέρνηση Μακμίλαν δεν κατάφερε να ξεπεράσει το πλήγμα και μέσα σε λίγους μήνες οδηγήθηκε σε παραίτηση.

Η πτώση του Στίβεν Γουόρντ

Μετά την παραίτηση Προφιούμο, οι αρχές στράφηκαν εναντίον του Γουόρντ, τον οποίο κατηγόρησαν για προαγωγή και κέρδος από ανήθικες δραστηριότητες. Στη δίκη του, η Κίλερ και η Ράις-Ντέιβις παρουσιάστηκαν περίπου ως πόρνες, επειδή είχαν δεχτεί δώρα και χρήματα από τους εραστές τους και είχαν συνεισφέρει οικονομικά στο νοικοκυριό του Γουόρντ.

Ο ίδιος ο Γουόρντ δεν άντεξε την πίεση. Κατά τη διάρκεια της δίκης, προσπάθησε να αυτοκτονήσει και πέθανε λίγο αργότερα στο νοσοκομείο, πριν ανακοινωθεί η καταδικαστική ετυμηγορία.

Η ζωή μετά το σκάνδαλο

Η Κίλερ καταδικάστηκε αργότερα για ψευδορκία και εξέτισε μικρή ποινή. Μέχρι το τέλος της ζωής της προσπαθούσε να πει τη δική της πλευρά της ιστορίας, όπως σε συνέντευξή της στο BBC το 1983, όπου δήλωσε: «Για 20 χρόνια ήμουν απλώς ένα δημοσίευμα. Δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να πω την αλήθεια μου.»

Η φωτογραφία της γυμνής Κίλερ πάνω σε μια καρέκλα έγινε σύμβολο της δεκαετίας του ’60 στο Λονδίνο – μιας εποχής σεξουαλικής απελευθέρωσης, πολιτικής κρίσης και κοινωνικής αναταραχής. Και το σκάνδαλο Προφιούμο παραμένει, δεκαετίες αργότερα, παράδειγμα του πώς η προσωπική ζωή μπορεί να γίνει πολιτικό ζήτημα – με απρόβλεπτες συνέπειες.