Πώς να κερδίσετε τη Eurovision, σύμφωνα με τους ειδικούς

Τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision παρακολούθησαν περίπου 163 εκατομμύρια άνθρωποι πέρυσι – κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν ενδεχομένως 163 εκατομμύρια διαφορετικές απόψεις για το τι κάνει μια συμμετοχή «τέλεια». Ο καθηγητής μουσικής Τζο Μπένετ από το Berklee College of Music στη Βοστώνη ανέλυσε εκατοντάδες τελικές συμμετοχές της Eurovision και εντόπισε δύο κυρίαρχα μουσικά στυλ:

Θα επιλέγατε μια συγκινητική μπαλάντα που εγγυημένα θα πλημμυρίσει την Ευρώπη με δάκρυα, αγάπη και ειρήνη;

Ή μήπως μια «πιασάρικη ποπ» σύνθεση, γεμάτη πονηρές αναφορές σε τοπικές φορεσιές και εκρηκτική σκηνική παρουσία που θα ξεσηκώσει τους πάντες;

Το τέλειο τραγούδι

Ο καθηγητής μουσικής Τζο Μπένετ από το Berklee College of Music στη Βοστώνη ανέλυσε εκατοντάδες τελικές συμμετοχές της Eurovision και εντόπισε δύο κυρίαρχα μουσικά στυλ:

Το “Euro-banger” – τραγούδια με υψηλή ενέργεια, πάνω από 120 BPM, έντονο beat και συνθεσάιζερ, όπως το Euphoria της Λορέεν (Σουηδία, 2012) και το Heroes του Μανς Ζέλμερλεβ (Σουηδία, 2015).

Η αργή μπαλάντα – περίπου στους 70 BPM, όπως το Amar Pelos Dois του Σαλβαδόρ Σόμπραλ (Πορτογαλία, 2017) και το Arcade του Ντάνκαν Λόρενς (Ολλανδία, 2019).

Παρά το στερεότυπο ότι τα τραγούδια της Eurovision μιλούν μόνο για την αγάπη και την ειρήνη – κάτι που σατίρισε και το Love Love Peace Peace στο ενδιάμεσο του διαγωνισμού του 2016 – ο Μπένετ εξηγεί πως τα περισσότερα τραγούδια εντάσσονται σε έξι θεματικές: αγάπη, ενότητα, αυτοεπιβεβαίωση, πάρτι, ιστορία και τραγούδια για τη μουσική.

«Τα τραγούδια αυτοεπιβεβαίωσης τα πάνε πολύ καλά», προσθέτει, όπως το Rise Like a Phoenix της Κοντσίτα Βουρστ (Αυστρία, 2014).

Απλή και λειτουργική σκηνική παρουσία

Ο συνθέτης Τόμας Στένγκααρντ, που συνέγραψε το νικητήριο Only Teardrops της Δανίας το 2013 (καθώς και το φετινό τραγούδι του Ηνωμένου Βασιλείου What the Hell Just Happened των Remember Monday), εξηγεί ότι η επιτυχία του οφείλεται εν μέρει στην απλή σκηνική παρουσία:

«Αν ζητούσες από ένα παιδί να τη ζωγραφίσει, θα μπορούσε. Ήταν ένα κορίτσι ξυπόλυτο, δύο τύποι στα ντραμς και ένας με φλογέρα. Πολύ απλό, αλλά λειτουργικό.»

Το “κλειδί” είναι το… τονικό ύφος

Τα τραγούδια σε ελάσσονες κλίμακες κυριαρχούν στη Eurovision. Το 2023, το 85% των φιναλίστ τραγούδησε σε ελάσσονες κλίμακες.

Η καθηγήτρια Ελίζαμπεθ Χέλμουθ Μάργκουλις από το Πρίνστον εξηγεί πως έχουμε έμφυτη ευαισθησία στην «πηγή» ενός τραγουδιού – συνδέοντας τον ήχο με το περιβάλλον του (π.χ. ένα techno τραγούδι μας φέρνει στο μυαλό ένα σκοτεινό κλαμπ).

Ο Μπένετ απορρίπτει την ιδέα ότι «ματζόρε σημαίνει χαρά, ελάσσονα σημαίνει λύπη», προσθέτοντας ότι η ελάσσονα κλίμακα υποδηλώνει «συναισθηματικό βάθος».

Μια μικρή έκπληξη κάνει θαύματα

Η καθηγήτρια Μάργκουλις εξηγεί ότι η επαναληψιμότητα βοηθά ένα τραγούδι να μείνει στο μυαλό, αλλά χρειάζεται και μια έκπληξη.

Κλασικό παράδειγμα: το Making Your Mind Up των Bucks Fizz (Ηνωμένο Βασίλειο, 1981), με αλλαγή τονικότητας και την αλησμόνητη αλλαγή κοστουμιών επί σκηνής.

Ο Μπένετ σημειώνει ότι η μελωδία είναι το κλειδί στη Eurovision. «Θέλεις να τραγουδούν όλοι την ίδια μελωδία σε όλη την Ευρώπη».

Παρότι οι αλλαγές τονικότητας υπήρξαν κάποτε συνταγή επιτυχίας – όπως στο Fly on the Wings of Love (Olsen Brothers, Νορβηγία, 2000) και το Molitva (Σερβία, 2007) – καμία νικήτρια συμμετοχή δεν έχει αλλάξει τόνο στο φινάλε από τότε.

Το φετινό τραγούδι του Ηνωμένου Βασιλείου από τους Remember Monday, ωστόσο, είναι γεμάτο εκπλήξεις. Ο μουσικός ανταποκριτής του BBC Μαρκ Σάββατζ περιγράφει το κομμάτι ως «ένα ζαλιστικό μωσαϊκό από αλλαγές τονικότητας και ρυθμού».