Πώς είναι να μεγαλώνεις στη σκιά της βόμβας του Ναγκασάκι;

Η κινηματογραφική εκδοχή του A Pale View of Hills, της ιστορίας του νομπελίστα συγγραφέα Καζούο Ισιγκούρο για την απώλεια, την εξορία και μια έγκυο, ραδιενεργή νύφη στο Ναγκασάκι, πρόκειται να κάνει πρεμιέρα στις Κάννες. Ο συγγραφέας εξηγεί γιατί αυτή η ιστορία είναι τόσο προσωπική γι’ αυτόν.

Ο Ισιγκούρο θυμάται ακόμα πού βρισκόταν όταν έγραψε το A Pale View of Hills: σκυμμένος πάνω από την τραπεζαρία σε μια γκαρσονιέρα στο Κάρντιφ. Τότε ήταν στα μέσα της δεκαετίας των 20- τώρα είναι 70 ετών. «Δεν είχα ιδέα ότι το βιβλίο θα δημοσιευόταν, πόσο μάλλον ότι είχα μπροστά μου μια καριέρα ως συγγραφέας» λέει.

«Αλλά η ιστορία παραμένει ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού μου, όχι μόνο επειδή ήταν η αρχή της ζωής μου ως συγγραφέας μυθιστορημάτων, αλλά επειδή βοήθησε να διευθετηθεί η σχέση μου με την Ιαπωνία».

Το πληγωμένο, ανθεκτικό μεταπολεμικό Ναγκασάκι

Το βιβλίο A Pale View of Hills, που πρωτοεκδόθηκε το 1982, είναι μια φορτισμένη οικογενειακή ιστορία που συνδέει την Αγγλία με την Ιαπωνία και το παρόν με το παρελθόν. Τώρα έρχεται μια κινηματογραφική εκδοχή για να προσφέρει ένα νέο πλαίσιο για το μυστήριο, μια νέα άποψη των λόφων.

Σε σενάριο και σκηνοθεσία του Kei Ishikawa, πρόκειται για μια υπέροχα και σκοπίμως κομψή υπόθεση- ένα μονοπάτι από προσεκτικά τοποθετημένα ψίχουλα που συνδέουν ένα ναρκοθετημένο σπίτι στα προάστια των αρχών της δεκαετίας του ’80 με το πληγωμένο, ανθεκτικό μεταπολεμικό Ναγκασάκι.

Η μεσήλικη Ετσούκο έχει εγκατασταθεί εδώ και καιρό στο Ηνωμένο Βασίλειο και στοιχειώνεται από την τύχη του εκτοπισμένου μεγαλύτερου παιδιού της. Η μικρότερη κόρη της, η Νίκη, είναι μια εκκολαπτόμενη συγγραφέας, οριακά φτωχή και πρόθυμη να κάνει όνομα για τον εαυτό της. Η Νίκη έχει ένα παλιό μαγνητόφωνο και πολύ χρόνο στη διάθεσή της.

Λέει: «Μαμά, θα μου πεις για τη ζωή σας πριν, στην Ιαπωνία;».

«Η μητέρα μου είδε το βιβλίο ως εξέλιξη των ιστοριών της για το Ναγκασάκι. Κρίμα που δεν είναι εδώ για να δει την ταινία»

Ως παιδί του Ναγκασάκι

Απονέμοντας στον Ισιγκούρο το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2017, η Σουηδική Ακαδημία απέτινε φόρο τιμής στη συναισθηματική δύναμη της πεζογραφίας του και στην εστίασή του στη «μνήμη, τον χρόνο και την αυτοεξαπάτηση».

Αυτά είναι τα θέματα που χρωματίζουν όλα τα μυθιστορήματά του, είτε γράφει για το προσωπικό των κάτω ορόφων ενός αρχοντικού (The Remains of the Day), είτε για θυσιαζόμενα παιδιά σε ένα ελίτ οικοτροφείο (Never Let Me Go) είτε για ηλικιωμένους περιπλανώμενους στην Αρθουριανή Βρετανία (The Buried Giant), αν και φαίνονται πιο κοντά στο σπίτι του στο A Pale View of Hills.

Η ιστορία ανασκάπτει ελαφρά την οικογενειακή ιστορία του συγγραφέα και τη δική του υβριδική ταυτότητα ως παιδί του Ναγκασάκι, που μεταφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ηλικία πέντε ετών. Η πολιτιστική μετατόπιση, σε μεγάλο βαθμό, είναι αυτό που πραγματεύεται η ιστορία.

«Πληρεξούσιος αναγνώστης παρά ως συγγραφέας»

Πολλοί έχουν μπει στον πειρασμό να θεωρήσουν τη Νίκη – την αδέξια νεαρή συγγραφέα από την οποία κανένα οικογενειακό μυστικό δεν είναι ασφαλές – ως το alter ego του Ισιγκούρο. Στην πραγματικότητα, όπως λέει ο ίδιος, σχεδιάστηκε ως «πληρεξούσιος αναγνώστης παρά ως συγγραφέας».

Είναι το σημείο εισόδου μας στην ιστορία- ενδεχομένως η κόκκινη κλωστή μας μέσα στον λαβύρινθο.

Τη Νίκη υποδύεται στην ταινία η Camilla Aiko, πρόσφατη απόφοιτος της θεατρικής σχολής Bristol Old Vic. Η ίδια βλέπει τον χαρακτήρα ως τον αναζητητή της αλήθειας της ιστορίας, τα μάτια του κοινού, και την ίδια την ταινία ως την ιστορία δύο γυναικών που παλεύουν να συνδεθούν.

«Δεν πέρασε από το μυαλό μου -ίσως θα έπρεπε- ότι υποδύομαι τον Ισιγκούρο», λέει. Αυτό που μοιράζεται με τον συγγραφέα είναι η ίδια αναμεμειγμένη πολιτιστική κληρονομιά.

Η Aiko είναι Βρετανίδα μεικτής φυλής – η μητέρα της είναι Γιαπωνέζα. «Και το θέμα με το να είσαι μικτής φυλής είναι ότι δυσκολεύομαι να μιλήσω για τους Ιάπωνες ή τους Βρετανούς, επειδή δεν είμαι σίγουρη σε ποια πλευρά βρίσκομαι. Στην Ιαπωνία είμαι ξένη- εδώ είμαι Ασιάτισσα. Ως ηθοποιός είμαι κάποιος που προσπαθεί να ξεγλιστρήσει μέσα από τις ρωγμές».

Οι δύο ζωές της μητέρας

Η Νίκη δεν είναι ο Ισιγκούρο. Παρ’ όλα αυτά, ο συγγραφέας παραδέχεται ότι υπάρχουν παραλληλισμοί. Λέει: «Εκεί που βλέπω τον εαυτό μου στη Νίκη – και το θυμήθηκα αυτό παρακολουθώντας την εξαιρετική ερμηνεία της Camilla Aiko – είναι στην άλλοτε άβολη, άλλοτε ντροπαλή και πονηρή περιέργειά της όταν αποσπά από τη μητέρα της αναμνήσεις μιας άλλης, πιο ταραγμένης εποχής».

Είναι η μητέρα, άλλωστε, αυτή που προβάλλει περισσότερο στην ιστορία. Η Ετσούκο έχει ζήσει κατά μία έννοια δύο ζωές και έχει υπάρξει δύο διαφορετικοί άνθρωποι. Στην Αγγλία της δεκαετίας του ’80 είναι μια αξιοσέβαστη χήρα καθηγήτρια μουσικής. Στο Ναγκασάκι, επτά χρόνια μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας, είναι μια ταλαιπωρημένη νεαρή νύφη, μολυσμένη από τη ραδιενέργεια και δυνητικά επικίνδυνη για το αγέννητο παιδί της.

Χρειάζεται έναν φίλο ή μια οδό διαφυγής, όποιο από τα δύο έρθει πρώτο. Όμως ποτέ δεν είναι απόλυτα αξιόπιστος αφηγητής – και η οικογενειακή ιστορία που λέει στη Νίκη τελικά δεν βγαίνει αληθινή.

Τι γνώμη είχε η ίδια η μητέρα του Ισιγκούρο για το A Pale View of Hills;

«Πιστεύω ότι παρέμεινε ξεχωριστό γι’ αυτήν ανάμεσα στα βιβλία μου» λέει ο ίδιος. «Λίγο πριν ξεκινήσω το βιβλίο, με την ένταση του ψυχρού πολέμου να εντείνεται στην εποχή Ρίγκαν-Μπρέζνιεφ, μου είπε ότι θεωρούσε σημαντικό να μου διηγηθεί κάποιες από τις εμπειρίες της στο Ναγκασάκι. Εν μέρει επειδή ήμουν της επόμενης γενιάς, αλλά και επειδή ήθελα να γίνω συγγραφέας και είχα την ευκαιρία να μεταβιβάσω πράγματα…

»Το A Pale View of Hills δεν χρησιμοποίησε άμεσα κάποια από τις ιστορίες της, αλλά νομίζω ότι πίστευε ότι το βιβλίο ήταν ένα είδος εξέλιξής τους και πιο κοντά της από τα βιβλία που έγραψα αργότερα». Η μητέρα του Ισιγκούρο πέθανε το 2019, σε ηλικία 92 ετών.

Αφού είδε τη διασκευή του σε ταινία ο Ισιγκούρο, σκέφτηκε: «Τι κρίμα που δεν ήταν εδώ για να δει αυτή την ταινία».

*Η ταινία A Pale View of Hills κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ των Καννών στις 15 Μαΐου.

*Με στοιχεία από theguardian.com | Αρχική Φωτό: Η Suzu Hirose και η Fumi Nikaidô στο A Pale View of Hills. Φωτ: © A Pale View of Hills Film Partners

ΠΗΓΗ

Ακολουθήστε το simpleradio.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις