«Όταν το MTV ήταν το παράθυρό μας στον κόσμο»: Αντίο στην εποχή που μάθαμε να ακούμε μουσική

Θυμάμαι καθισμένος στο πατρικό σπίτι, στην οθόνη της τηλεόρασης — ένα κουτί που φώτιζε μόνιμα το σαλόνι — να σκάει το χαρακτηριστικό σήμα MTV και να με παίρνει αμέσως μαζί του σε έναν κόσμο μουσικής, εικόνων κι επανάστασης. Ήταν το 1993, και για μένα τότε, το MTV δεν ήταν απλά ένα κανάλι — ήταν ένας τρόπος να βρίσκομαι «μέσα» στη ζωή, στην αλλαγή, στην ανακάλυψη.

Η πρώτη μου επαφή

Θυμάμαι το πρώτο μου video clip που είδα στο MTV: Το Smells Like Teen Spirit των Nirvana, που μου φάνηκε τόσο οικείο και ταυτόχρονα τόσο ξένο. Άκουγα το τραγούδι στο ραδιόφωνο, διάβαζα για τους Nirvana σε περιοδικά, αλλά όταν το είδα να παίζει στην οθόνη — περικυκλωμένο από εικόνες, πλάνα, πρόσωπα — κατάλαβα τι σήμαινε ο όρος «music video».

Από εκείνη τη στιγμή, το MTV έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου. Μετά το σχολείο — «Μην το χάσεις θα το παίξει το MTV» έλεγαν οι φίλοι — και εμείς τρέχαμε να γυρίσουμε σπίτι, για να προλάβουμε το video chart, τα νέα video clips, τα back to back μουσικά αφιερώματα. Ήταν σαν ένα ραδιόφωνο με εικόνα, αλλά με κάτι επιπλέον: πρόσωπα, μόδα, τάση, συναίσθημα. Ότι μάθαμε για τη μουσική το μάθαμε τότε.

Πώς το MTV άλλαξε τη μουσική (και εμάς)

Το MTV δεν ήρθε απλώς να παίζει μουσική — ήρθε να «δείξει» τη μουσική. Να κάνει τον Kurt Cobain και τον Jarvis Cocker πρόσωπα αληθινά, τον τραγουδιστή εικόνα, το videoclip μια μικρή ταινία. Είχε ρόλο εξαιρετικά ενεργητικό: αν το βίντεο σου δεν «ήταν καλό», δεν θα πήγαινες πολύ μακριά.

Στις δεκαετίες του ’80 και ’90 το MTV καθόρισε τη διαδρομή πολλών καλλιτεχνών να γίνουν «όνομα» — το βίντεο μπορούσε να «σπρώξει» ένα τραγούδι. Και σχεδόν δεν υπήρχε μουσική «έκπληξη» που να μην περάσει από το MTV για να αποθεωθεί.

Παραδείγματα καλλιτεχνών που μάθαμε μέσω MTV

Nirvana: Η μπάντα ήρθε στο mainstream μέσα από το MTV, ιδιαίτερα με την εμφάνισή τους στο MTV Unplugged το Νοέμβριο του 1993 — μια ακουστική εκτέλεση που έδειξε άλλη πτυχή της μουσικής τους και έγινε θρυλική. Με το Smells Like Teen Spirit, η έκρηξή τους έγινε σαφής μέσω MTV, όπου το βίντεο παίζονταν συνεχώς. Αυτός ο καλλιτέχνης/μπάντα έγινε σημείο αναφοράς για την εποχή του grunge.

Oasis: Μέσω MTV Unplugged, ο κόσμος είδε την μπάντα σε πιο «γυμνή» εκδοχή, αποκαλύπτοντας τη μουσική τους δύναμη πέρα από την εικόνα.

Metallica: Ένα είδος όπως το μέταλ που αρχικά δεν ήταν pop, αλλά το MTV με εκπομπές όπως το Headbangers Ball και τις ζωντανές εμφανίσεις, βοήθησε στο να αποκτήσουν μεγαλύτερη προβολή σε κοινό που δεν άκουγε «σκληρά» πριν.

R.E.M. και άλλες μπάντες εναλλακτικού/indie/rock χώρου είδαν μέσα από εκπομπές και special shows να αναπτύσσουν κοινό που τις ακολουθούσε στο μέλλον πιστά (π.χ. μέσω Unplugged).

Michael Jackson – Τα βίντεο όπως το Thriller, το Billie Jean βοήθησαν το MTV να ξεπεράσει τα όρια του ως κανάλι μουσικών βίντεο και να γίνει βασικός παίχτης στη διαμόρφωση ποπ κουλτούρας.

Madonna – Η Madonna έγινε ιδιαίτερα γνωστή μέσα από τα εμπορικά και εμβληματικά της βίντεο στο MTV — το Like a Virgin και άλλα — που έκαναν αισθητή την παρουσία της στα charts και στις μουσικές λίστες.

Whitney Houston – Το τραγούδι How Will I Know (και άλλα) ήταν από τις πρώτες φορές που μία μαύρη καλλιτέχνιδα είχε ευρεία προβολή στο MTV, ιδιαίτερα στη δεκαετία του ’80.

Duran Duran – Οι Duran Duran με το στιλ και την αισθητική των βίντεό τους επωφελήθηκαν πολύ — τα βίντεό τους όπως Rio, Hungry Like the Wolf έγιναν staples του MTV.

Billy Idol, David Bowie, Van Halen – Όλοι αυτοί/ες ήταν από τους πρώτους “ροκ” καλλιτέχνες που είδαν τα βίντεό τους να παίζουν στο MTV με τρόπο που επηρέαζε τόσο τη μουσική όσο και την εικόνα τους (ένδυση, σκηνική παρουσία, μοντάζ).

Αυτοί οι καλλιτέχνες — Nirvana, Oasis, Metallica, R.E.M. κλπ — έγιναν μέρη της μουσικής μου ταυτότητας. Κάθε clip που έπαιζε, κάθε ακουστικό Unplugged σετ, κάθε νέα κυκλοφορία που πρόβαλε το MTV, μου έδινε ένα κομμάτι για το πώς εγώ θέλω να ακούω μουσική. Αλλά και άλλοι πολλοί, γνωστοί και πιο άγνωστοι, που παρέλασαν από την οθόνη του MTV, άφησαν ιστορία για τα video clips τους.

Οι στιγμές που μένουν

Θυμάμαι όταν πρωτοείδα το Thriller του Michael Jackson — ήταν μάλλον η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι το βίντεο δεν ήταν απλή προώθηση, αλλά μια εμπειρία, μια ιστορία. Θυμάμαι τις πρώτες φορές που είδα το Unplugged — ακουστικά όργανα και απλότητα — και σκέφτηκα: «Κι αν όλο αυτό είναι τελικά για τη μουσική και όχι μόνο για το θέαμα;». Το MTV έφερε την κοντινή επαφή με τους καλλιτέχνες.

Θυμάμαι τα video countdowns, τα MTV awards, την αγωνία αν το αγαπημένο σου video θα παιχτεί — ολόκληρο το βράδυ. Θυμάμαι να αλλάζω κανάλι λίγο πριν το «Next video» αλλά να το γυρνάω αμέσως για να μην χάσω το επόμενο κομμάτι.

Για εμάς, την «γενιά του MTV», εκείνο το σήμα στην οθόνη ήταν συγκαλυμμένη υπόσχεση: μουσική που βλέπεις, μουσική που ζεις, μουσική που συνδέει τον κόσμο.

Το τέλος μιας εποχής

Τώρα, που χτες ανακοινώθηκε πως τα μουσικά κανάλια MTV — MTV Music, MTV 80s, MTV 90s, Club MTV, MTV Live — θα κλείσουν μέχρι το τέλος του 2025, νιώθω σαν να κλείνει ένα κομμάτι του εαυτού μου — μια πόρτα που άνοιξε τότε όταν ήμουν παιδί και με έκανε να νιώσω πως η μουσική ήταν «κάπου μπροστά», όχι απλά πίσω από το τραγούδι.

Ο κόσμος άλλαξε — τα βίντεο πλέον ανεβαίνουν στο YouTube, το TikTok, τα social media. Η μουσική «βλέπεται» κυρίως σε οθόνες κινητών, όχι στην τηλεόραση. Το MTV το κατάλαβε — και άλλαξε και εκείνο — μα τώρα φαίνεται πως το γύρισε πίσω από τις “nostalgia” ζώνες και τα reality shows.

Ακόμα και σήμερα, όμως, όταν περνάω δίπλα από παλιά μου CD και DVD με ορολογία “MTV Unplugged” ή “MTV Hits”, μου έρχεται το ίδιο συναίσθημα: τη δύναμη της εικόνας να συνοδεύει τη μουσική, να την «μεγαλώνει».

Με το κλείσιμο των μουσικών καναλιών του MTV, δεν φεύγει μόνο μια πλατφόρμα — φεύγει ένας τρόπος να είσαι μαζί με τη μουσική σε κοινό τόπο και κοινό χρόνο. Το «βλέπω το βίντεο, το νιώθω, το μοιράζομαι» θα συνεχίσει — αλλά όχι με την ίδια μαγεία που είχε όταν ξέραμε πως το MTV έπαιζε για όλους ταυτόχρονα.

Και εγώ, που εκείνο το παιδί με την κερκίδα του σπιτιού, μεγάλωσα συνοδεύοντας κάθε μου σκέψη με ένα video clip, λέω αντίο — με νοσταλγία και ευγνωμοσύνη.

ΠΗΓΗ

Ακολουθήστε το simpleradio.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις