«Ο άνθρωπος μπορεί να ενωθεί με το σύμπαν»: Ο Στέφανος Κακαβούλης μιλά για τον «Βιτρούβιο»

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Στέφανος Κακαβούλης επιστρέφει με την παράσταση «Βιτρούβιος», εμπνευσμένη από το εμβληματικό σχέδιο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μιλά στο CNN Greece για την ανθρώπινη αρμονία, τη σημασία του γυμνού στην τέχνη και τη δύναμη της πνευματικότητας σε μια εποχή που κυριαρχεί η εικόνα και η ύλη.

Ο Στέφανος Κακαβούλης, ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης με διαδρομή στο ελληνικό θέατρο και το σινεμά, φέρνει επί σκηνής το «Βιτρούβιο», ένα προσωπικό μονόλογο-ψυχογράφημα εμπνευσμένο από τον περίφημο «Άνθρωπο του Βιτρούβιου» του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο ίδιος υπογράφει το έργο και κρατά τον ομώνυμο ρόλο, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Χρήστο Δήμα — μια παράσταση που πρωτοπαρουσιάστηκε στην ΑΣΚΤ και πλέον παίζεται στη Σκηνή Brecht-2510.

Σε αυτή τη συνέντευξη για το CNN Greece, ο Στέφανος Κακαβούλης μιλάει ανοιχτά για το πώς τον επηρέασε η Αναγέννηση και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, γιατί επέλεξε το γυμνό ως θεατρική γλώσσα, τις δυσκολίες της ανεξάρτητης παραγωγής και τι θέλει να θυμηθεί ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση — απόψεις που αποκτούν επιπλέον βάρος αν τις διαβάσει κανείς στο φόντο της μακρόχρονης πορείας του στα θεατρικά και κινηματογραφικά έργα.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με τον Στέφανο Κακαβούλη:

Ο τίτλος της παράστασης είναι «Ο Βιτρούβιος». Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε αυτό το έργο σας;

Στέφανος Κακαβούλης: Όταν ο κόσμος ακούει το όνομα Βιτρούβιος, το μυαλό του πάει αμέσως στην αρμονία και τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος. Όσοι έχουν δει το σχέδιο, ή όσοι έχουν ασχοληθεί με αυτό, γιατί το έχουν δει σχεδόν όλοι, γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα πασίγνωστο έργο – από διαφημίσεις μέχρι μπλουζάκια και γκράφιτι. Αυτό που με κίνησε να ασχοληθώ μαζί του είναι η αγάπη μου για τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και για την περίοδο της Αναγέννησης, η οποία έφερε ξανά την απενοχοποίηση του ανθρώπινου σώματος, κάτι που θεωρώ θεμελιώδες στην τέχνη.

Αυτή η περίοδος χτυπά τα σκοταδιστικά κατεστημένα του Μεσαίωνα και βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στην αρχαία ελληνική παράδοση και ιστορία. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν ο κύριος εκπρόσωπος της Αναγέννησης, ένας πολυσχιδής άνθρωπος – γραφίστας, επιστήμονας, γιατρός, βιολόγος, τεχνίτης – και η προσωπικότητά του εμφανίζεται μία φορά στα χίλια χρόνια. Το συγκεκριμένο έργο του με γοήτευσε γιατί πίσω από όλα τα έργα του κρύβονται κώδικες και συμβολισμοί. Το γυμνό ανδρικό σώμα με τα χέρια και τα πόδια σε απόλυτη συμμετρία, μέσα σε έναν κύκλο και ένα τετράγωνο, με έκανε να θέλω να ανακαλύψω τι κρύβεται πίσω από αυτό.

Ζούμε σε μια εποχή που κυριαρχούν τα social media και η έκθεση του σώματος είναι συνεχής. Πώς σας επηρεάζει αυτό ως καλλιτέχνη;

Στέφανος Κακαβούλης: Η καθημερινή προβολή του «ιδανικού» σώματος είναι λίγο τρομακτική. Τα social μας βομβαρδίζουν με προσωπικούς γυμναστές που υπόσχονται τέλειες γραμμώσεις και fitness πρόγραμμα. Αυτό επιβάλλει ένα πρότυπο που δεν είναι απαραίτητα αυτό που θεωρούσε ωραίο ή ισορροπημένο ο Ντα Βίντσι. Ένα από τα κίνητρα μου για την παράσταση ήταν να δείξω αυτή την αντίθεση: ενώ το γυμνό είναι παντού γύρω μας, εξακολουθούμε να έχουμε ταμπού για το πραγματικό ανθρώπινο σώμα όπως το αντιλαμβανόταν η τέχνη της Αναγέννησης.

Αν μπορούσατε να περιγράψετε την παράσταση με τρεις λέξεις, ποιες θα ήταν;

Στέφανος Κακαβούλης: Θα δανειστώ λέξεις του Ντα Βίντσι, γιατί αυτός είναι η έμπνευση: Αρμονία, Έκθεση, Ένωση.

Τι θέλετε να «πάρει» το κοινό μέσω της παράστασης;

Στέφανος Κακαβούλης: Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να μας φέρει κοντά σε μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα. Η τέχνη έχει αλλάξει τον κόσμο, όπως το δείχνει η ιστορία μέσα από έργα ζωγραφικής, λογοτεχνικά έργα, παραστάσεις και ποίηση. Ο Ντα Βίντσι, με τα έργα του γεμάτα συμβολισμούς και κώδικες, μας δείχνει τι σημαίνει ολόκληρος άνθρωπος – ή, όπως λέει και ο ίδιος, «ο καθολικός άνθρωπος».

Έχετε δεχτεί ποτέ μπούλινγκ ή ψυχική κακοποίηση λόγω της τέχνης σας;

Στέφανος Κακαβούλης: Ναι, ως καλλιτέχνης έχω δεχτεί μπούλινγκ, κυρίως λόγω του τραυλίσματος που είχα στην παιδική ηλικία. Ήταν πολύ σκληρό, αλλά η τέχνη και το θέατρο με βοήθησαν να το ξεπεράσω και έγιναν ένας από τους λόγους που αγάπησα το θέατρο με πάθος.

Σαν καλλιτέχνης, επειδή μου αρέσει το γυμνό και η αισθητική του, αυτό είναι εύκολα παρεξηγήσιμο από κοινό που δεν γνωρίζει ή δεν έχει μελετήσει την ιστορία της τέχνης. Το γυμνό υπάρχει σε γλυπτική, ζωγραφική, λογοτεχνία και θέατρο, αλλά συχνά ταυτίζεται με σεξουαλικότητα ή πρόκληση. Αυτό με ενοχλεί, γιατί η πρόθεσή μου είναι διαφορετική: το γυμνό είναι μέσο έκφρασης και απελευθέρωσης. Νιώθω άνετα με το σώμα μου όχι λόγω εμφάνισης, αλλά λόγω της διαδικασίας έκφρασης και απελευθέρωσης πάνω στη σκηνή.

Ποιες είναι οι δυσκολίες στην παραγωγή μιας παράστασης σαν τον «Βιτρούβιο»;

Στέφανος Κακαβούλης: Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι οικονομικό. Υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι καλλιτέχνες που θέλουν να καταθέσουν πράγματα, αλλά βρίσκουν εμπόδια στην παραγωγή. Στις περισσότερες δουλειές μου έχω ξεκινήσει από το μηδέν, χωρίς καθόλου μπάτζετ. Στον «Βιτρούβιο» είχα την τύχη να υπάρξει παραγωγή, αλλά οι περισσότερες δουλειές μου γίνονται χωρίς καμία υποστήριξη. Το κομμάτι της παραγωγής είναι βασικό, γιατί υπάρχουν βασικά έξοδα που πρέπει να καλυφθούν, και δυστυχώς οι επιχορηγήσεις ή η υποστήριξη από παραγωγούς είναι περιορισμένες.

Ποιο μήνυμα θέλετε να πάρει ο θεατής φεύγοντας από τον «Βιτρούβιο»;

Στέφανος Κακαβούλης: Το ζητούμενο δεν είναι απλώς ένα μήνυμα, αλλά να θυμηθεί κάτι που όλοι έχουμε μέσα μας, αλλά είναι θαμμένο: ότι ο άνθρωπος μπορεί να ενωθεί με το σύμπαν και να βρει τον πνευματικό εαυτό του. Δυστυχώς, έχουμε χάσει την πνευματικότητα λόγω της εμμονής με την ύλη, την εικόνα και την επιφάνεια. Στην παράσταση, πολλοί μένουν στο σώμα, ενώ το ζητούμενο είναι ο συμβολισμός που κρύβει το σώμα – η ένωση του ανθρώπου με το σύμπαν. Το σώμα είναι το περιτύλιγμα της συμπαντικής ενέργειας, όπως το θέλει ο Ντα Βίντσι.