«Ήταν φρικτό»: Πώς μια αγωγή στέρησε από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ τον Άμλετ

Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο «Δάσκαλος της Αγωνίας», ονειρευόταν να μεταφέρει τον Άμλετ του Σαίξπηρ στον κινηματογράφο με μια σύγχρονη προσέγγιση. Μια αναπάντεχη αγωγή, όμως, του στοίχισε όχι μόνο 10.000 δολάρια αλλά και το πιο ασυνήθιστο πρότζεκτ της καριέρας του.

Παρά το αναγνωρίσιμο προσωπικό του ύφος, ο Χίτσκοκ δεν περιοριζόταν σε ένα είδος. Πέρα από θρίλερ, σκηνοθέτησε μυστήρια, ακόμα και κωμωδίες. Ωστόσο, απέφευγε τα κλασικά δράματα εποχής ή τις θεατρικές προσαρμογές υψηλού κύρους – συχνά θεωρούταν από τους κριτικούς επιφανειακός.

Αυτό το στερεότυπο ανατρέπεται όταν μαθαίνει κανείς ότι ο Χίτσκοκ πέρασε χρόνια προσπαθώντας να μεταφέρει στον κινηματογράφο τον Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ – το διαχρονικό έργο που πραγματεύεται τη σύγκρουση ενός βασανισμένου πρίγκιπα της Δανίας με τη δική του ύπαρξη και τη δίψα για εκδίκηση.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα προσέγγιζε ο «Δάσκαλος της Αγωνίας» το μακροσκελές και βαρυφορτωμένο από διάλογο σαιξπηρικό δράμα. Ο Κένεθ Μπράνα δημιούργησε μια πλήρη κινηματογραφική εκδοχή διάρκειας άνω των τεσσάρων ωρών. Όμως ο Χίτσκοκ γοητευόταν από την ψυχολογία – ένα θεμελιώδες στοιχείο του Άμλετ – την οποία διερεύνησε, έστω απλοϊκά, σε ταινίες όπως Καταδικασμένη, Μάρνι και Ψυχώ.

Παρά το ενδιαφέρον του, το φιλόδοξο αυτό σχέδιο έμεινε στο συρτάρι. Ο λόγος; Μια απρόσμενη αγωγή. Σε συνέντευξή του στους Φρανσουά Τρυφό και Κλοντ Σαμπρόλ, ο Χίτσκοκ αποκάλυψε ότι έλαβε μια επιστολή από έναν άγνωστο, ο οποίος υποστήριζε ότι είχε γράψει πολλές σύγχρονες εκδοχές του Άμλετ και απειλούσε να τον μηνύσει για 1.250.000 δολάρια.

Ο σκηνοθέτης θεώρησε την απειλή αβάσιμη και προσέφυγε στη δικαιοσύνη, όπου τελικά δικαιώθηκε. Όμως, όπως αποκάλυψε, ο μηνυτής δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να του επιστρέψει τα έξοδα της δίκης. Ο Χίτσκοκ κάλυψε μόνος του τα δικαστικά έξοδα, που ανήλθαν στα 10.000 δολάρια.

«Πλήρωσα εγώ τα έξοδα. Και, στο τέλος, αυτό με πήγε πίσω 10.000 δολάρια», εξήγησε. «Ήταν φρικτό», προσέθεσε, τονίζοντας ότι το περιστατικό τον αποθάρρυνε πλήρως από το να συνεχίσει.

Για έναν δημιουργό που χρηματοδότησε ο ίδιος το Ψυχώ όταν το στούντιο αρνήθηκε, το ποσό μπορεί να φαίνεται μικρό. Όμως ο Χίτσκοκ επέμεινε ότι το περιστατικό τον έκαμψε. Ήθελε να δημιουργήσει μια μοντέρνα εκδοχή του έργου – ενδεχομένως ψυχαναλυτική, όπως του ταίριαζε.

Πολλοί αναρωτιούνται σήμερα: Ποιον θα επέλεγε για τον ρόλο του Άμλετ; Ποια ηθοποιός θα ενσάρκωνε τη Γερτρούδη; Θα υπήρχαν φαντάσματα; Και, το σημαντικότερο, θα μπορούσε να έχει ξεπεράσει Το Βασιλιά των Λιονταριών προτού καν γεννηθούν οι δημιουργοί του;

Αν και η ταινία δεν έγινε ποτέ, η ιδέα ενός σαιξπηρικού Χίτσκοκ παραμένει ένα από τα πιο συναρπαστικά «τι θα γινόταν αν» στην ιστορία του κινηματογράφου.