«Η δίκη που αποκάλυψε το Κακό»: Η αληθινή ιστορία πίσω από τις Δίκες της Νυρεμβέργης

Ο Ράσελ Κρόου ενσαρκώνει τον Χέρμαν Γκέρινγκ στη νέα ταινία Nuremberg του Τζέιμς Βάντερμπιλτ, που ξαναφέρνει στο φως τις ιστορικές δίκες των ναζί το 1945. Μια σκοτεινή σελίδα της ιστορίας γίνεται αφορμή για να αναρωτηθούμε – πώς γεννιέται ο φασισμός και ποιο είναι το αληθινό πρόσωπο του κακού;

Ογδόντα χρόνια μετά τη Δίκη της Νυρεμβέργης, η νέα ταινία του Τζέιμς Βάντερμπιλτ, Nuremberg, αναβιώνει ένα από τα πιο δραματικά κεφάλαια του 20ού αιώνα. Με τον Ράσελ Κρόου στον ρόλο του Χέρμαν Γκέρινγκ, του ανθρώπου που υπήρξε το «δεξί χέρι» του Χίτλερ, η ταινία αποκαλύπτει την ψυχολογική πάλη ανάμεσα στους πρωτεργάτες του ναζισμού και τη Δικαιοσύνη που επιχείρησε να τους φέρει προ των ευθυνών τους.

Η δίκη που ξεκίνησε στα ερείπια της Νυρεμβέργης, στα τέλη του 1945, είχε έναν πρωτοφανή στόχο: να καταδικάσει όχι ένα κράτος, αλλά ανθρώπους για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Παρά τις φωνές των συμμάχων που ζητούσαν την άμεση εκτέλεση των ναζί, αποφασίστηκε πως αυτοί οι άνδρες θα έπρεπε να δικαστούν — για να αποδειχθεί ότι ακόμη και μετά τη φρίκη, ο νόμος μπορεί να σταθεί όρθιος.

Η ιστορία που ενέπνευσε τον Βάντερμπιλτ βασίζεται στο βιβλίο The Nazi and the Psychiatrist του Τζακ Ελ-Χάι, που αφηγείται τη σχέση ανάμεσα στον Γκέρινγκ και τον Αμερικανό ψυχίατρο Ντάγκλας Κέλι (τον οποίο υποδύεται ο Ράμι Μάλεκ). Ο Κέλι κλήθηκε να εξετάσει τη διανοητική κατάσταση των κρατουμένων, αλλά γρήγορα μαγεύτηκε – και τρόμαξε – από τη γοητεία και την ευφυΐα του Γκέρινγκ.

Οι δύο άνδρες ανέπτυξαν μια παράδοξη σχέση εμπιστοσύνης. Ο ψυχίατρος βοήθησε τον πρώην Ράιχσμαρσαλ να απεξαρτηθεί από τα φάρμακα, ενώ μέσα από τις συζητήσεις τους προσπάθησε να ανακαλύψει αν υπήρχε κάποια κοινή «τρέλα» πίσω από τα εγκλήματα των ναζί. Η απάντηση που τελικά βρήκε ήταν ψυχρά ανθρώπινη: δεν υπήρχε κάποια ασθένεια, μόνο απληστία, φιλοδοξία και μια ακόρεστη δίψα για εξουσία.

Στο δεύτερο μέρος της ταινίας, το δράμα μεταφέρεται στην αίθουσα του δικαστηρίου. Εκεί, ο Κρόου υποδύεται έναν Γκέρινγκ αλαζονικό και χειριστικό, που καταφέρνει στιγμιαία να κλονίσει τους κατηγόρους του. Όμως, όταν προβάλλονται τα φιλμ των στρατοπέδων συγκέντρωσης, ο ίδιος αποστρέφει το βλέμμα — το φως της αλήθειας είναι αβάσταχτο ακόμη και για εκείνον.

Ο Γκέρινγκ καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού, όμως αυτοκτόνησε με κυάνιο τη νύχτα πριν από την εκτέλεση. Το πώς απέκτησε το δηλητήριο παραμένει μυστήριο: κάποιοι μιλούν για συνδρομή μιας Γερμανίδας που ξεγέλασε έναν Αμερικανό φρουρό· άλλοι για δική του επινοητικότητα. Ο ίδιος άφησε σημείωμα, υποστηρίζοντας ότι έκρυψε την κάψουλα σε βαζάκι με κρέμα μαλλιών.

Ο ψυχίατρος Κέλι, που αφιέρωσε τη ζωή του στο να κατανοήσει το «τέρας», είχε κι εκείνος τραγικό τέλος. Απογοητευμένος από την καριέρα του και βυθισμένος στο αλκοόλ, αυτοκτόνησε με τον ίδιο τρόπο όπως ο Γκέρινγκ – καταπίνοντας κυάνιο μπροστά στην οικογένειά του.

Ο κύκλος του κακού φαίνεται πως δεν έκλεισε ποτέ πραγματικά. Όπως λέει ένας νεαρός μεταφραστής στην ταινία, επιζών Εβραίος που επιστρέφει στην πατρίδα του:
«Ξέρεις γιατί έγινε αυτό; Επειδή οι άνθρωποι το άφησαν να γίνει.»

Μια φράση που, ογδόντα χρόνια μετά, παραμένει πιο επίκαιρη από ποτέ.