Γιώργος Χατζηπαύλου: «Το χιούμορ έχει μια δική του, αυστηρή Δικαιοσύνη»

Υπάρχει stand-up comedy στην Ελλάδα; Η προβοκατόρικη αυτή ερώτηση συνοδεύει τα τελευταία χρόνια τις αυξημένες απαιτήσεις των θεατών ενός είδους που έχει τις καταβολές του σε ένα δραματουργικό περιβάλλον ξένο με την Ελλάδα, το οποίο όμως το εγχώριο κοινό δείχνει τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερη πρόθεση να εξερευνήσει.

Σε αυτή τη συζήτηση μπαίνει ως ιδιαίτερη ερμηνευτική περίπτωση ο Γιώργος Χατζηπαύλου, ο ταλαντούχος δημιουργός που έχει διανύσει πολλά χιλιόμετρα στην πορεία του εγχώριου stand up, σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Τώρα, με τη σειρά παραστάσεων «Ο Ελέφαντας στο δωμάτιο» να διατρέχει όλη την Ελλάδα ο κορυφαίος του είδους του, επανέρχεται για να σατιρίσει με τον δικό του γλυκό και ευρηματικό ταυτόχρονα τρόπο όσα μας κάνουν τη ζωή δύσκολη.

«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο στον οποίο και αναφέρομαι είναι όλα αυτά τα μικρά και μεγάλα που μας στερούν τη χαρά και την ευτυχία. Eίναι όλα αυτά τα θέματα για τα οποία αποφεύγουμε να μιλήσουμε και τα οποία είναι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας. Και μιλάω για μικρά ζητήματα αλλά και τις αντιξοότητες που μας περιβάλλον και μας αγχώνουν αδιάκοπα αλλά και αδικαιολόγητα» εξηγεί ο κωμικός.

«Για τα μοναδικά 15 λεπτά που ένας άντρας μπορεί να σκεφτεί καθαρά. Για αυτά που μαθαίνεις στην παιδική χαρά για τους μπαμπάδες» διαβάζουμε στην περιγραφή του show. Πόσο έντονη είναι η ανδρική ματιά στην παράσταση αναρωτιόμαστε;

«Δεν μπορείς να αφαιρέσεις τον εαυτό σου από ό,τι γράφεις αλλά πάντα ψάχνεις να βρεις κάτι που συγκεντρώνει κάτι οικουμενικό και αστείο για όλους. Σε μεγάλο βαθμό όσα μας κάνουν να γελάμε δεν υπόκεινται απαραίτητα σε περιορισμούς, μας αφορούν όλους γιατί ακόμα κι αν δεν τα ζούμε οι ίδιοι, πολλές φορές τα παρατηρούμε στο κοντινό μας περιβάλλον».

Υφίσταται ένα νήμα που συνδέει τις παραστάσεις του Χατζηπαύλου. Μια δυνατότητα ταυτισμένη με τις αρετές και τις δημιουργικές εμμονές της κωμωδίας παρατήρησης (observational comedy). Πως όμως μετατρέπεται το απτό, το σύνηθες σε κωμική πράξη;

Ο κωμικός είναι ο εαυτός του σε μεγέθυνση. Για αυτό δεν μπορείς να έχεις την ίδια ματιά στα 30 και στα 45.

«Υπάρχει πάντοτε ένας βασικός άξονας σε όσα γράφω και ερμηνεύω. Η έμπνευση έχει ως πηγή τα καθημερινά προβλήματα και συγκρούσεις, φυσικά μέσα από τη δική μου ματιά, γιατί το 99% όσων γράφω είναι ο εαυτός μου μεγεθυμένος» αναφέρει ο ίδιος μιλώντας για τις προσλαμβάνουσες που τον οδηγούν στη γραφή.

«Υπάρχει κάτι που αφορά πολλούς ή είναι ορατό γενικά κι από την άλλη είσαι εσύ ως κωμικός που το μεταφέρεις στη σκηνή. Το stand up comedy μεταξύ άλλων αφορά μια αίσθηση προσωπικής επικαιρότητας, ένα που είμαι εγώ τώρα σε σχέση με όσα με απασχολούν. Και εκεί ξεκινά και το διαφοροποιό στοιχείο που έχει να κάνει με τον κύκλο που έχεις διαγράψει σε σχέση με το προηγούμενο show, κάποια χρόνια πριν, γιατί η ζωή σου έχει πάει παρακάτω. Δεν έχεις την ίδια ματιά όντας 45 και πατέρας για παράδειγμα με την εποχή που ήσουν 30, επομένως το solo σου επί σκηνής έχει διαφορές γιατί έχει αλλάξει πολύ η ζωή σου» εξηγεί ο Γιώργος Χατζηπαύλου αναφορικά με το τι συνιστά τομή και τι συνέχεια με τις προηγούμενες δουλειές του.

Κι όσον αφορά τον τρόπο της δουλειάς, ο ίδιος διευκρινίζει: «Η συνεχής τριβή με το αντικείμενο με βοηθάει. Δουλεύω καθημερινά είτε ετοιμάζω παράσταση είτε όχι, μαζεύω υλικό, γράφω πράγματα ή κρατάω σημειώσεις. Επίσης κάθε καλοκαίρι προσπαθώ να πηγαίνω στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου και να βλέπω stand-up ώστε να έχω μια αίσθηση πώς τα πράγματα αλλάζουν στο είδος, να καταλάβω τι συμβαίνει τώρα, ώστε να τροφοδοτήσω τον εαυτό μου με ιδέες και ερεθίσματα».

«Το γέλιο δεν εκβιάζεται»

«Στην κωμωδία και ειδικά στο stand-up το κοινό δεν εκβιάζεται» εξηγεί ο Γιώργος Χατζηπαύλου μιλώντας για τη σχέση του με το κοινό.

«Όσο κι αν σε συμπαθεί το κοινό αν αυτό που κάνεις δεν είναι αστείο, δεν θα γελάσει. Δεν υπάρχει κάποιου είδους δέσμευση, δεν υπάρχουν σίγουροι τρόποι να οδηγήσεις τον κόσμο στο γέλιο, είναι μία αυθόρμητη αντίδραση που έρχεται ή δεν έρχεται. Για αυτό το γέλιο έχει μια δική του αυστηρή δικαιοσύνη» εξηγεί.

«Τι γίνεται όταν το κοινό δεν γελάει με τα αστεία σου;» είναι το επόμενο –κλασικό- ερώτημα που υποβάλλεται από πλευράς μας.

Και ο ίδιος μας απαντά: «Από το γράψιμο και τις πρόβες μέχρι την επίσημη έναρξη της παράστασης έχουν μεσολαβήσει δοκιμές. Μικρές παραστάσεις με κοινό όπου δοκιμάζεις το υλικό. Βλέπεις τι λειτουργεί και τι όχι ή αν δεν λειτουργεί τι διορθώσεις και αλλαγές χρειάζεται. Οπότε όταν η παράσταση είναι πλέον έτοιμη έχεις ένα σύνολο κειμένων που δουλεύουν όπως πρέπει».

«Η κωμωδία στη μορφή του stand-up comedy είναι ένα σύνολο πραγμάτων, ένα jenga αρκετά ιδιότυπο που αν αφαιρέσεις το ένα πέφτει το άλλο. Είναι μια μαθηματική εξίσωση που επινοείς εξ αρχής αλλά υπό μορφή λέξεων» μας επισημαίνει στην ερώτησή μας αναφορικά με το πως διαμορφώνεται το σώμα του κωμικού κειμένου.
Και προσθέτει όταν τον ρωτάμε τον τρόπο με τον οποίο εμπεδώνεται η επικοινωνία ανάμεσα στον κωμικό και το κοινό του: «Ακολουθώ και γενικά και ειδικά στην τωρινή παράσταση δύο δρόμους για να φτάσω στον θεατή. Ο πρώτος είναι τα προσωπικά θέματα, όπου αποκαλύπτεις εσύ μια πλευρά σου ιδιωτική και σε ακολουθεί ο θεατής στην πορεία. Ο δεύτερος σχετίζεται με θέματα που ταυτίζεται άμεσα ο θεατής με όσα βλέπει».

«Οι πολιτισμικές μας αναφορές είναι ίδιες πια, λόγω τηλεόρασης και διαδικτύου έχουν εκμηδενιστεί οι όποιες διαφορές, βλέπουμε τα πάντα πια στις οθόνες μας. Όταν ταξιδεύω για παράδειγμα σε ομογενείς Έλληνες στο εξωτερικό είναι εμφανές πόσο ενήμεροι είναι για όσα συμβαίνουν εδώ. Το εμπόδιο της γεωγραφίας έχει υποχωρήσει λόγω της εύκολης πρόσβασης σε οπτικό υλικό», συμπληρώνει σε σχέση με το πόσο παγκόσμια είναι η γλώσσα του χιούμορ.

Και το χιούμορ ως χρονική έννοια; Είναι μια διαχρονική υπόθεση ή σχετικό με την κοινωνική συνθήκη που μας περιβάλλει;

Ο Γιώργος Χατζηπαύλου απαντά: «Δεν γίνεται να κάνεις χιούμορ όπως πριν κάποιες δεκαετίες, το stand-up επειδή έχει άμεση σχέση με την παρούσα χρονική στιγμή πάντα, εξελίσσεται πολύ γρήγορα σε περιεχόμενο και προσέγγιση. Υπάρχουν όμως ζητήματα, πιο γενικά, που διαχρονικά μας απασχολούν. Οι σχέσεις, η ζωή και οι επιλογές μας ή οι αλλαγές που έχει ο χρόνος πάνω μας, είναι ακόμη και σήμερα η δημιουργική ύλη στην οποία μοιραία επανερχόμαστε».