Επίσημα… μυστικά: Έκθεση της MI5 δίνει μια σπάνια ματιά στη ζωή των κατασκόπων

Η έκθεση MI5: Επίσημα Μυστικά, που φιλοξενείται στα Εθνικά Αρχεία στο Κιου του Λονδίνου, προσφέρει στο κοινό μια σπάνια ευκαιρία να δει από κοντά μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αντικείμενα της βρετανικής υπηρεσίας αντικατασκοπείας. Πρόκειται για μια πρωτοφανή συνεργασία μεταξύ της ΜΙ5 και των Εθνικών Αρχείων, η οποία αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ιστορίας της μυστικής υπηρεσίας μέσα από αντικείμενα και ντοκουμέντα που μέχρι σήμερα ήταν απόρρητα.

Ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι ο χαρτοφύλακας του διαβόητου κατασκόπου Γκάι Μπέρτζες, μέλους του διαβόητου δικτύου Πεντάδα του Κέιμπριτζ. Ο Μπέρτζες εγκατέλειψε τον χαρτοφύλακά του στο Reform Club του Λονδίνου το 1951, όταν έφυγε βιαστικά για τη Μόσχα φοβούμενος ότι θα αποκαλυφθεί ως διπλός πράκτορας της Σοβιετικής Ένωσης.

Άλλο ένα ιδιαίτερο έκθεμα είναι ένα λεμόνι 110 ετών, που χρησιμοποιήθηκε από τον Γερμανό κατάσκοπο Καρλ Μίλερ ως μέσο κρυπτογράφησης μηνυμάτων. Ο Μίλερ έγραφε πληροφορίες για τις κινήσεις των βρετανικών στρατευμάτων με χυμό λεμονιού, ο οποίος λειτουργούσε ως αόρατο μελάνι. Τα μηνύματα γίνονταν ορατά όταν ένα ζεστό σίδερο περνούσε πάνω από το χαρτί. Όταν ο Μίλερ συνελήφθη το 1915, το λεμόνι βρέθηκε κρυμμένο στο παλτό του. Εκτελέστηκε στον Πύργο του Λονδίνου, καθώς οι πράξεις του θεωρήθηκαν εσχάτη προδοσία.

Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης ένα σημείωμα που αποκαλύπτει μια ενδιαφέρουσα συνομιλία μεταξύ της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ και του ιδιωτικού της γραμματέα, σχετικά με τον Άντονι Μπλαντ, σύμβουλο τέχνης της βασιλικής οικογένειας και μυστικό πράκτορα των Σοβιετικών. Το έγγραφο καταγράφει την αντίδραση της βασίλισσας, η οποία χαρακτηρίζεται ως «πολύ ήρεμη και χωρίς έκπληξη», κάτι που εγείρει ερωτήματα για το πόσα γνώριζε πραγματικά για τη δράση του Μπλαντ.

Συνολικά, η έκθεση φιλοξενεί 20 αντικείμενα που καλύπτουν όλη την ιστορία της ΜΙ5, από την ίδρυσή της το 1909 έως σήμερα. Μεταξύ αυτών, βρίσκεται η πρώτη κάμερα της ΜΙ5, ένα κλειδί του γραφείου υποκαταστήματος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Μεγάλης Βρετανίας, καθώς και σύγχρονα αντικείμενα όπως μια βόμβα όλμου του Προσωρινού Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (PIRA) και μια αυτοσχέδια εκρηκτική συσκευή κατασκευασμένη από μια στιγμιαία κάμερα και ένα μπουκάλι.

Ο Κεν ΜακΚάλαμ, γενικός διευθυντής της ΜΙ5, δήλωσε ότι η έκθεση αντικατοπτρίζει τη διαρκή δέσμευση της Υπηρεσίας Ασφαλείας να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτή στο κοινό. «Η πραγματικότητα της δουλειάς μας είναι συχνά διαφορετική από τη μυθοπλασία», ανέφερε, τονίζοντας ότι μεγάλο μέρος της δουλειάς της ΜΙ5 αφορά καθημερινούς ανθρώπους που κάνουν εκπληκτικά πράγματα για να προστατεύσουν τη χώρα τους.

Ο ιστορικός και επιμελητής της έκθεσης, Μαρκ Ντάντον, δήλωσε πως η ΜΙ5 δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρόταση για αυτή την έκθεση, αναγνωρίζοντας το έντονο ενδιαφέρον του κοινού για τον κόσμο της κατασκοπείας. Πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία να έρθει κανείς σε επαφή με αντικείμενα και ντοκουμέντα που μέχρι σήμερα ανήκαν αποκλειστικά στον μυστικό κόσμο των πληροφοριών.

Η έκθεση MI5: Επίσημα Μυστικά είναι μια συναρπαστική διαδρομή μέσα από τις πιο μυστικές σελίδες της ιστορίας της βρετανικής αντικατασκοπείας και αποκαλύπτει πως, πίσω από τις εντυπωσιακές ιστορίες και τις μυστικές επιχειρήσεις, βρίσκονται άνθρωποι που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εθνική ασφάλεια της Βρετανίας.