«Είδα τον Μπομπ Ντίλαν να παίζει τένις με τρεις από τους Beatles» – Πώς φτιάχτηκε το φεστιβάλ Isle of Wight το 1970

Πριν από περίπου 55 χρόνια, εκείνον τον Αύγουστο, το φεστιβάλ με επικεφαλής τον Τζίμι Χέντριξ ξεσήκωσε 600.000 άτομα επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο θα διοργανώνονται τα μουσικά φεστιβάλ για πάντα.

Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή.

Λίγο πριν από το διαβόητο φεστιβάλ του 1970 στο Isle of Wight, ο Stanley Dunmore, ένας τοπικός επιθεωρητής δημόσιας υγείας, ανησυχούσε για «μια πιθανή κατάρρευση της δημόσιας τάξης … αν το φεστιβάλ αποτύχει, ή δεν ανταποκριθεί στις προσδοκίες, ή ο καιρός είναι κακός, ή οι εγκαταστάσεις που οι οπαδοί περιμένουν να βρουν στην πόλη δεν είναι διαθέσιμες».

Οι παρατηρήσεις του, που έγιναν όταν τα μουσικά φεστιβάλ ήταν στα σπάργανα, επιβεβαιώνουν ορισμένα πράγματα που γνωρίζουμε σήμερα γι’ αυτά –αν τα πράγματα πάνε στραβά θα ακολουθήσει καταστροφή.

Το Isle of Wight 1970 έγινε, λοιπόν, το βρετανικό φεστιβάλ που συνδέουμε με την καταστροφή.

Το βρετανικό Woodstock

Ο μύθος λέει ότι μια ομάδα νεαρών ανδρών, που ήθελαν να βγάλουν μερικές λίρες από τους νεαρούς οπαδούς της μουσικής, διοργάνωσαν το μεγαλύτερο ποπ φεστιβάλ που έγινε ποτέ στη Βρετανία εκείνη την εποχή. Για να προστατεύσουν την επένδυσή τους και να εισπράξουν τα χρήματα από τις εισόδους, έστησαν περίφραξη γύρω από το χώρο για να περιορίσουν το πλήθος των 600.000 ατόμων και να αποκλείσουν τους ταραξίες.

Βασιζόμενοι σε μερικές αναφορές στον Τύπο, η δημοφιλής εικόνα είναι ότι ριζοσπάστες και Γάλλοι αναρχικοί κατέβηκαν από το Desolation Hill, που έβλεπε στον χώρο του φεστιβάλ, και γκρέμισαν την περίφραξη. Σε ένα πρόσφατο άρθρο για την εμφάνιση της Τζόνι Μίτσελ, ο Guardian ανέφερε ότι «ξέσπασαν καυγάδες, πετάχτηκαν αντικείμενα και καταναλώθηκε πολύ κακό acid».

Είναι εύκολο να σχηματίσει κανείς λανθασμένη εντύπωση για το φεστιβάλ του 1970. Το Isle of Wight έχει μυθοποιηθεί και έχει δεχτεί επιθέσεις -στην πραγματικότητα, εκείνη την εποχή κάποιοι το έβλεπαν ως το βρετανικό Woodstock.

Τα τρία αδέρφια

Το πρώτο φεστιβάλ του Isle of Wight, το 1968, προσέλκυσε περίπου 8.000 φεστιβαλιστές στο Hell Field κοντά στο Godshill. Τρία αδέρφια που υποστήριζαν τους Εργατικούς και είχαν έρθει στο νησί από το Derbyshire κατά την παιδική τους ηλικία, ο Ray, ο Bill και ο Ronald Foulk, υποκίνησαν το φεστιβάλ για να συγκεντρώσουν χρήματα για την κατασκευή ενός δημοτικού κλειστού κολυμβητηρίου.

Το φεστιβάλ του 1969 ξεπέρασε και τις πιο τρελές τους προσδοκίες. Ο Μπομπ Ντίλαν, ο οποίος δεν είχε παίξει σχεδόν καθόλου ζωντανά μετά το ατύχημα με τη μοτοσικλέτα του το 1966, προσέλκυσε τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης και 80.000 έως 100.000 επισκέπτες του φεστιβάλ. Ο Ray Foulk λέει ότι το φεστιβάλ του 1969 δεν ήταν χωρίς προβλήματα – «η τροφοδοσία δεν ήταν επαρκής- μας έκλεψαν και το κοινό», και η έλλειψη τουαλετών οδήγησε σε μεγάλες ουρές.

Υπήρξε μια κορυφαία εμφάνιση από τους Who, και η εμφάνιση του Ντίλαν ήταν μια πολιτιστικά σημαντική στιγμή – ένα προσκύνημα – για τη μεταπολεμική γενιά.

Ωστόσο, για να σταματήσει το φεστιβάλ θα χρειαζόταν μια δικαστική εντολή από το Ανώτατο Δικαστήριο και αποδείξεις ότι το φεστιβάλ αποτελούσε απειλή για τη δημόσια και περιβαλλοντική υγεία και όχι απλώς ενόχληση

Οι διαφωνίες

Η εκδήλωση θα μπορούσε να μην είχε πραγματοποιηθεί αν οι τοπικοί σύμβουλοι, οι καλά δικτυωμένοι κάτοικοι του νησιού και ο συντηρητικός βουλευτής τους, Μαρκ Γούντνατ, είχαν κάνει ό,τι ήθελαν. Σε επιστολές του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, ο Γούντνατ υποστήριξε ότι το φεστιβάλ θα μπορούσε να προκαλέσει επιδημία πολιομυελίτιδας (το νησί είχε υποστεί επιδημία το 1949) και ότι το φεστιβάλ του 1969 είχε «αφήσει ένα σκηνικό απερίγραπτης βρωμιάς».

Ωστόσο, για να σταματήσει το φεστιβάλ θα χρειαζόταν μια δικαστική εντολή από το Ανώτατο Δικαστήριο και αποδείξεις ότι το φεστιβάλ αποτελούσε απειλή για τη δημόσια και περιβαλλοντική υγεία και όχι απλώς ενόχληση.

Η συμφωνία για το μέρος

Έχοντας υπόψη την πιθανή έκδοση ασφαλιστικών μέτρων, η εταιρεία Fiery Creations των Foulks υπενθύμισε στο συμβούλιο την απουσία προβλημάτων κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ του 1969 και την καλή δημοσιότητα που έλαβε το νησί εξαιτίας της εκδήλωσης. Ο Ντάνμορ, ο επιθεωρητής υγείας, και ο Ντάγκλας Κουάντριλ, ο επικεφαλής ιατρός του νησιού, «ανακούφισαν τους φόβους» για την υγιεινή και την ασφάλεια και βοήθησαν στο συντονισμό των οργανώσεων, από τους προμηθευτές φαγητού μέχρι τους Εθνικούς Σιδηροδρόμους.

Χωρίς νομική προσφυγή, τοπικές ομάδες πίεσης και δημοτικοί σύμβουλοι ισχυρίστηκαν ανειλικρινά ότι το νησί δεν είχε κατάλληλους χώρους για ένα μεγάλο φεστιβάλ και πίεσαν τους ιδιοκτήτες γης να αρνηθούν να νοικιάσουν γη. Η τοποθεσία East Afton συμφωνήθηκε μόλις στις αρχές Αυγούστου, εβδομάδες πριν από την έναρξη του φεστιβάλ στην αρχή της τραπεζικής αργίας. Η κοιλάδα, που πλαισιώνεται από έναν λόφο σε ιδιοκτησία του National Trust και κοντά σε ειδυλλιακές παραλίες κάτω από λευκά βράχια, θα φιλοξενούσε σύντομα μια σκηνή, 20 τουρνικέ, 66 πάγκους με φαγητό και ποτό, 500 τουαλέτες και 600 μέτρα ουρητηρίων.

Ο Douglas Osmond, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Hampshire, ντύθηκε χίπης και πήγε ινκόγκνιτο στο Desolation Hill για μια μέρα

Υπήρχαν όμως και διαταραχές

Το lineup περιλάμβανε τους Who, Miles Davis, Joan Baez, Joni Mitchell, Moody Blues, Jethro Tull, Sly and the Family Stone και Gilberto Gil- ο Jimi Hendrix έδωσε μία από τις τελευταίες του εμφανίσεις πριν από το θάνατό του. Πρόσφατα ανακαλυφθείσες φωτογραφίες που τράβηξε ο Peter Bull δείχνουν ήρεμους και ικανοποιημένους επισκέπτες του φεστιβάλ, οι οποίοι μοιάζουν με τους σύγχρονους ομολόγους τους εκτός από την ενδυμασία τους, την έλλειψη κινητών τηλεφώνων και το γεγονός ότι σχεδόν όλοι κάθονται.

Υπήρχαν όμως και διαταραχές. Μια ομάδα, όχι περισσότεροι από 200 από αυτούς που κατασκήνωναν στο Desolation Hill, προσπάθησε να σπάσει το περιμετρικό τείχος την ημέρα πριν από την έναρξη του φεστιβάλ. Αργότερα, το πρωί της Κυριακής, διοργανωτές και κοινό διαπληκτίστηκαν όταν η ασφάλεια άδειασε την εσωτερική αρένα για το soundcheck των Jethro Tull και για τον έλεγχο των εισιτηρίων.

Έγιναν 117 συλλήψεις για κατοχή ναρκωτικών

Στις 16:00 το απόγευμα της Κυριακής, ο MC Rikki Farr κήρυξε το φεστιβάλ ελεύθερο (προς τρόμο του Ray Foulk που βρισκόταν στο πλήθος) και, μετά την ανακοίνωση, ο τοίχος της εσωτερικής αρένας ξηλώθηκε από το εσωτερικό του από τους κατόχους εισιτηρίων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια ουρά από ανήσυχους εργαζόμενους και πιστωτές που ζητούσαν άμεση πληρωμή στα παρασκήνια. Έγιναν 117 συλλήψεις για κατοχή ναρκωτικών.

Ωστόσο, οι συγκρούσεις δεν εμφανίζονται σε περίοπτη θέση στα επίσημα αρχεία. Ο Douglas Osmond, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Hampshire, ντύθηκε χίπης και πήγε ινκόγκνιτο στο Desolation Hill για μια μέρα. Ισχυρίστηκε ότι είδε λιγότερη βία από ό,τι σε έναν τυπικό ποδοσφαιρικό αγώνα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «οι άνθρωποι αγχώνονται αδικαιολόγητα γι’ αυτές τις συγκεντρώσεις».

«Εδώ δεν είναι ακριβώς ο παράδεισος»

Όλες οι εθνικές εφημερίδες αναφέρθηκαν στο φεστιβάλ, ενώ ορισμένες από αυτές, χαρούμενες για ειδήσεις τον Αύγουστο, δημοσίευσαν εκτενή ρεπορτάζ. Αυτές οι γενικά θετικές αναφορές διακόπτονταν από χυδαίες ιστορίες για σεξ και ναρκωτικά, εξοργισμένους ντόπιους και φωτογραφίες γυμνών (κυρίως γυναικείων) σωμάτων.

Ο απολογισμός της Sunday Mirror εξηγούσε: «Η Sunday Mirror, η εφημερίδα που έγραψε για το θέμα, δεν είναι η μόνη που έχει να κάνει με το θέμα: «Εδώ δεν είναι ακριβώς ο παράδεισος. Αλλά αν είστε νέοι και μπορείτε να φροντίσετε τον εαυτό σας και ο ήλιος φωτίζει και η μουσική παίζει δυνατά, δεν έχει σημασία».

Μεθυσμένοι και αδέσποτες μπύρες

Είναι ενδιαφέρον, λοιπόν, γιατί η άποψη του φεστιβάλ ως καταστροφή έχει επικρατήσει. Οι διοργανωτές κατηγορούν τον εκλιπόντα σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Murray Lerner. Η Fiery Creations και ο Lerner ήθελαν να μιμηθούν την επιτυχία του ντοκιμαντέρ Woodstock του 1970, το οποίο έβγαλε μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια στο box office των ΗΠΑ, αλλά η ταινία τους στο Isle of Wight δεν βρήκε διανομέα μέχρι το 1997 και η καθυστέρηση προκάλεσε πικρία.

Ο Ray Foulk, ιδίως στον δεύτερο τόμο του βιβλίου του When the World Came to the Isle of Wight, και ο Peter Harrigan, ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων της Fiery Creations, ισχυρίζονται ότι ο Lerner αφαίρεσε πλάνα από μεμονωμένα περιστατικά προβλημάτων από το πλαίσιό τους και τα ένωσε μεταξύ των παραστάσεων για λόγους δραματικότητας.

Για παράδειγμα, το ντοκιμαντέρ του Lerner επεξεργάστηκε τα πλάνα από τις διαμάχες στην κεντρική αρένα το πρωί της Κυριακής, ώστε να συμπεριλάβει πλάνα «από μεθυσμένους που χλεύαζαν και αδέσποτες μπύρες που πετάχτηκαν σε έναν πύργο φωτισμού».

Η ταινία υπερβάλλει στην ένταση, τη σημασία και την έκταση των δύο διαταραχών. Ήταν, είπε ο Foulk, «πλήρης πλαστογραφία» και «αμαύρωσε όχι μόνο το φεστιβάλ αλλά και μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων». Μάλιστα, υποστηρίζει ότι το φεστιβάλ κηρύχθηκε ελεύθερο μόνο και μόνο για να επωφεληθεί το ντοκιμαντέρ του Lerner.

Ο Ray Foulk, ο συνιδρυτής του Isle of Wight, λέει σήμερα στον Guardian και τον Dave Simpson:

«Το 1968, όταν ήμουν 22 ετών, ο μεγαλύτερος αδελφός μου, ο Ronnie, βρήκε δουλειά ως υπεύθυνος συγκέντρωσης χρημάτων για μια πισίνα στο νησί. Είχα κάνει μια συναυλία για την CND [την Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό], οπότε αρχίσαμε να συζητάμε να κάνουμε κάποιο φεστιβάλ για να συγκεντρώσουμε τα χρήματα. Ο μικρότερος αδελφός μου Bill πρότεινε να είναι ποπ.

»Ένα πρακτορείο στο Λονδίνο έδωσε στον Ronnie μια λίστα με ονόματα όπως οι Pretty Things, οι Move, οι Fairport Convention, οι Tyrannosaurus Rex και ένα αμερικανικό συγκρότημα, οι Jefferson Airplane. Είχαμε μόνο 750 λίρες επένδυση από την Isle of Wight Indoor Swimming Pool Association, αλλά αφού ένας φίλος μας δάνεισε τις 1.000 λίρες, καταφέραμε να κλείσουμε όλα αυτά τα συγκροτήματα, να πουλήσουμε 10.000 εισιτήρια και να βγάλουμε τα έξοδά μας.

»Στο μεταξύ, η ένωση του κολυμβητηρίου αποσύρθηκε επειδή δεν της άρεσε η δημοσιότητα σχετικά με τους χίπις, τα ναρκωτικά και το σεξ, αλλά μας επέτρεψαν να χρησιμοποιήσουμε την επένδυσή τους και μπορέσαμε να τους ξεπληρώσουμε.

»Εκείνη την εποχή, τα πλήθη λάτρευαν όταν οι καλλιτέχνες ήταν μεθυσμένοι ή έκαναν ακραία πράγματα. Εγώ έφτανα στη σκηνή φορώντας ένα κράνος με ένα ταψάκι από πάνω γεμάτο με βενζίνη και ο φωτιστής μας πετούσε αναμμένα πράγματα πάνω του μέχρι που – πουφ – το πιάτο πήρε φωτιά.

»Στο φεστιβάλ τζαζ και μπλουζ του Windsor το προηγούμενο καλοκαίρι, με είχαν κατεβάσει στη σκηνή με γερανό, αλλά έπιασα φωτιά από το φλεγόμενο κράνος μου. Ο κόσμος έριξε μπύρες Newcastle Brown στο κεφάλι μου για να με σβήσει, οπότε έφτασα στη σκηνή περισσότερο σαν πνιγμένο ρακούν παρά σαν ο Θεός της φωτιάς της κόλασης».

*Το φετινό φεστιβάλ Isle of Wight θα πραγματοποιηθεί στις 19-22 Ιουνίου. Τα βιβλία του Ray Foulk Stealing Dylan from Woodstock και The Last Great Event κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Medina.

ΠΗΓΗ

Ακολουθήστε το simpleradio.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις