Bookreads: Ο Βασίλης Καραποστόλης πιστεύει στην λογοτεχνία και στην συλλογική προσπάθεια

Το βιβλίο «Όταν η γνώση είναι ζωή» περιλαμβάνει κείμενα που πραγματεύονται θέματα γύρω από την παιδεία, την οικογένεια και τους νέους, και όλα αναπτύσσονται με βάση την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι φυσικά προορισμένος για την ευτυχία, η οποία ωστόσο αποφεύγεται όταν αφήνει τη ζωή του να καθορίζεται από εξωτερικές συνθήκες.

Αντίθετα, το στοιχείο που θα τον ανύψωνε και θα του προσέφερε μια αίσθηση πληρότητας είναι η ικανότητά του να αναλαμβάνει ο ίδιος την ευθύνη για την πορεία της ζωής του, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει.

Εδώ, η υπαρξιακή αξία δεν έγκειται τόσο στην ηθική διάσταση, όσο στην τιμή του να έχει κανείς το θάρρος και τη θέληση να σχεδιάσει τη ζωή του και να παίρνει συνειδητές αποφάσεις. Ωστόσο, για να μπορεί να αποφασίζει, ο άνθρωπος χρειάζεται γνώση – και εδώ έγκειται το πρόβλημα.

Στην εποχή μας, η κοινωνία δείχνει ότι δεν είναι απαραίτητο να παίρνουμε αποφάσεις, ενώ ταυτόχρονα αφήνει να εννοηθεί πως δεν θα ήμασταν ικανοί να το κάνουμε αν προσπαθούσαμε. Ως αποτέλεσμα, η ανάγκη για ουσιαστική γνώση υποβαθμίζεται. Εντούτοις, δεν είναι παράδοξο ότι σε έναν κόσμο γεμάτο πληροφορίες, η σύγχρονη κοινωνία αναγνωρίζει ταυτόχρονα ότι αυτές οι πληροφορίες δεν προσφέρουν την αναγκαία σύνθεση ή κατεύθυνση;

Ο εν λόγω ακαδημαϊκός, με βαθιά αγάπη για την εκπαίδευση, δεν περιορίζεται μόνο στο διδακτικό του αντικείμενο, αλλά συχνά επεκτείνει τους προβληματισμούς του σε ευρύτερους ηθικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς τομείς, μέσα από άρθρα και βιβλία που συνδυάζουν τον λόγο με μια λογοτεχνική αίσθηση.

Έργα του όπως η «Εποχή της όρεξης», η «Ζωή σαν τιμολόγιο», το «Θάρρος που κοιμάται», και οι «Μούσες εναντίον Σειρήνων» (εκδόσεις Πατάκη) αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της γραφής του. Παρά την απλότητα και τη ζωντάνια του λόγου του, δεν ανήκει στους συγγραφείς που σε κερδίζουν αμέσως, ούτε σε αυτούς που αποκαλύπτονται εύκολα. Αντίθετα, απαιτεί από τον αναγνώστη μια μεγαλύτερη προσπάθεια για να εμβαθύνει στον λόγο του, ακόμα κι αν τελικά διαφωνήσει με τα όσα αναπτύσσονται.

Ο ίδιος πιστεύει ακράδαντα στην αξία της προσωπικής και συλλογικής προσπάθειας, του αγώνα και του μόχθου για την αυτοπραγμάτωση, αντιπαραθέτοντας αυτά τα στοιχεία με την ευκολία, την παραίτηση και τις διάφορες εξαρτήσεις που κυριαρχούν στην σύγχρονη κοινωνία.

Σε μια από τις αναφορές του σημειώνει χαρακτηριστικά: «Στις μέρες μας οι άνθρωποι αδυνατούν να μετουσιώσουν τον πόνο, γιατί μόλις εμφανιστεί, το πρώτο που κάνουν είναι να τρέξουν στους γιατρούς ή στους ψυχολόγους. Ωστόσο, δεν προσφέρουν την ψυχή τους για θεραπεία, αλλά το σώμα τους, το οποίο έχει χάσει, ακόμα περισσότερο από την υγεία του, την άνεσή του».

O Βασίλης Καραποστόλης γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι Ομότιμος Καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα με τις μελέτες και τα δοκίμιά του για τα ήθη στον σύγχρονο κόσμο, δημοσιεύονται από το 1995 και λογοτεχνικά έργα του. Από τις Εκδόσεις Πατάκη έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία του Χορεύοντας μόνη της (2004), Το χάρισμα (2008), Διχασμός και εξιλέωση (2010), Η εποχή της όρεξης (2012), Η ζωή σαν τιμολόγιο (2014), Το θάρρος που κοιμάται (2016), Μούσες εναντίον Σειρήνων (2018), O παλμός του κόσμου (2022) και Όταν η γνώση είναι ζωή (2024).