125 χρόνια από τη γέννηση του «Μάγου του Οζ» – Ένα παραμύθι που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα

Συμπληρώνονται φέτος 125 χρόνια από την πρώτη έκδοση του μυθιστορήματος The Wonderful Wizard of Oz του Λ. Φρανκ Μπάουμ, ενός παραμυθιού που ξεπέρασε τα σύνορα της παιδικής λογοτεχνίας και μετατράπηκε σε πολιτιστικό φαινόμενο.

Από το 1900, όταν και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, μέχρι σήμερα, η ιστορία της Ντόροθι, του Σκιάχτρου, του Τενεκεδένιου και του Δειλό Λιονταριού παραμένει διαχρονική και συναρπάζει μικρούς και μεγάλους.

Η Britannica χαρακτήρισε το έργο ως «ένα σύγχρονο παραμύθι με καθαρά αμερικανικές ρίζες», ενώ η Ντόροθι έχει αναγνωριστεί από μελετητές ως μια από τις πρώτες γυναικείες μορφές με φεμινιστικά χαρακτηριστικά στη νεανική λογοτεχνία.

Η απήχηση του βιβλίου ενισχύθηκε καταλυτικά με τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη το 1939, μια παραγωγή που θεωρείται ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου. Η ερμηνεία της νεαρής τότε Τζούντι Γκάρλαντ και το εμβληματικό «Over the Rainbow» έγραψαν ιστορία, με το τραγούδι να κατακτά τον τίτλο του πιο σημαντικού του 20ού αιώνα, σύμφωνα με έρευνες.

Η ταινία αξιοποίησε πλήρως τις καινοτομίες της εποχής, μετατρέποντας το φιλμ σε ένα οπτικό υπερθέαμα. Οι δημιουργοί επέλεξαν, για παράδειγμα, να αντικαταστήσουν τα ασημένια παπούτσια της Ντόροθι με εντυπωσιακά κόκκινα, ώστε να ξεχωρίζουν περισσότερο στο τεχνικολόρ. Αυτά τα περίφημα ρουμπινένια παπούτσια απέκτησαν σχεδόν μυθική διάσταση: Κλάπηκαν το 2005 και επανεμφανίστηκαν το 2018, ενώ το 2024 πωλήθηκαν σε δημοπρασία για 28 εκατομμύρια δολάρια.

Χωρίς τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, οι συντελεστές της ταινίας επινόησαν ευφάνταστους τρόπους για να πετύχουν εντυπωσιακά εφέ – όπως τη χρήση τεσσάρων διαφορετικών αλόγων, βαμμένων με ζελατινώδεις χρωστικές, για τη δημιουργία της σκηνής με το χρώμα-αλλαγής του αλόγου.

Μέχρι σήμερα, παραμένουν ανεξήγητες κάποιες λεπτομέρειες της ταινίας, όπως το ακριβές χρώμα του φορέματος της Ντόροθι. Ορισμένες θεωρίες αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα ήταν μπλε με ροζ αποχρώσεις και όχι μπλε-λευκό, για να ανταποκρίνεται καλύτερα στον φωτισμό των γυρισμάτων.

Ο κόσμος του Οζ συνεχίζει να εμπνέει την τέχνη και τη μουσική: από τον Έλτον Τζον που χρησιμοποίησε τo «Yellow Brick Road» ως μεταφορά για την επιθυμία επιστροφής σε μια πιο απλή ζωή, μέχρι την προσαρμογή The Wiz του 1978 με τη Νταϊάνα Ρος και τον νεαρό Μάικλ Τζάκσον, και φυσικά το επιτυχημένο Wicked, που φέτος επιστρέφει με νέα κινηματογραφική μορφή και τις Σίνθια Ερίβο και Αριάνα Γκράντε στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Έναν και πλέον αιώνα μετά, ο «Μάγος του Οζ» εξακολουθεί να μαγεύει, να προκαλεί ερωτήματα και να εμπνέει καλλιτέχνες και κοινό σε όλο τον κόσμο. Και η Ντόροθι, με τα παπούτσια της να αστράφτουν σε κάθε της βήμα, συνεχίζει το ταξίδι της στον χρόνο – πάντα με προορισμό την καρδιά μας.