Η συναρπαστική αυτοβιογραφία του Σαββόπουλου – Σ’ ευχαριστούμε ω Διονύση

Είναι μαγικό το χάρισμα του Διονύση Σαββόπουλου στην ρέουσα αφήγηση. Μέγας παραμυθάς. Ζωγραφίζει κήπους στον αέρα, εξάπτει τη φαντασία μας, αιχμαλωτίζει την προσοχή μας. Κι έρχεσαι τώρα κι απορείς: είναι δυνατόν να μην υπήρχε τόσα χρόνια στις προθήκες των βιβλιοπωλείων ένα τέτοιο βιβλίο, μια αυτοβιογραφική εξομολόγηση ενός τέτοιου δημιουργού, που καθόρισε με το εμβληματικό του εκτόπισμα την εγχώρια μουσική μας κουλτούρα; Ναι, άργησε πολύ, αλλά τουλάχιστον –έστω και καθυστερημένα μας ήρθε ευτυχώς…

Ο Διονύσης Σαββόπουλος αποτελεί έναν από τους μύθους της νεότερης τραγουδοποιίας

Κάπου στο «Μυστικό τοπίο», τον ακούμε να ψιθυρίζει: «Μες της αυγής το μισόφωτο, σβήνω μίλια γραμμένης ύλης / να βρεις τη σελίδα κατάλευκη να μπεις και ν’ ανατείλεις». Αυτό ακριβώς επιχειρεί στο βιβλίο αυτό ο αφηγητής. Να γυρίσει τον χρόνο πίσω, στην αρχή του κύκλου, να καταδυθεί στο μακρινό παρελθόν και να αναδυθεί καθαρός, ένας νέος Διονύσης, που θα διατρέξει εκ νέου μαζί με τον αναγνώστη δεκαετίες μίας βιωμένης εικονογραφημένης Ιστορίας. Για όλους εμάς που τον ακολουθούμε ανελλιπώς- σε ό,τι με αφορά 35 χρόνια ήδη- σε συναυλίες και παραστάσεις στο Zoom, στα 9/8, στο Μετρό, στην Σφεντόνα, στο Κύτταρο, στο Gazarte, στον Λυκαβηττό, στο Ηρώδειο, στο Μέγαρο, στο Παλλάς και άλλα πολλά, βρισκόμαστε μπροστά σε μια υπέροχη συρραφή όλων εκείνων των έξοχων ιστοριών που συνήθιζε να αφηγείται μαγικά, ανάμεσα στα τραγούδια του, με εκείνο τον δικό του εντελώς προσωπικό, μοναδικό τρόπο. Ήδη το πολύχρωμο εξώφυλλο του Αλέξη Κυριτσόπουλου μας προδιαθέτει, όπως στους δίσκους, γι’αυτό που θα ακολουθήσει. Ο γελαστός Νιόνιος, ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, με παιγνιώδη διάθεση, με την κιθάρα και τις τιράντες του, σκαρφαλώνει στο κεφάλι του Διονύση – αφηγητή που τον κοιτά διερευνητικά, με φόντο τον Λευκό Πύργο και τον Θερμαϊκό, κάτω από έναν κατακόκκινο ζεστό ήλιο-αρχηγό…

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, με μια ακριβή στιχουργική, μια ποίηση επιτακτική και αιμάσσουσα, αποτελεί έναν από τους μύθους της νεότερης τραγουδοποιίας μας. Από το «Φορτηγό», αυτές τις πρωτόλειες «ασκήσεις φυσικής αναπνοής», με τους Μάγους, την Ζωζώ, τα μπουλούκια, τοὺς νταβατζήδες, τις μαϊμούδες και την αγέραστη Συννεφούλα, αμέσως νιώσαμε «ότι κάτι αλήθεια συμβαίνει εδώ». Κι ήρθε μετά το «Περιβόλι», ο «Μπάλλος», το «Βρώμικο ψωμί», η «Ρεζέρβα», τα «Τραπεζάκια έξω», το αιρετικό «Κούρεμα»…

Το νέο βιβλίο του Διονύση Σαββόπουλου, «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα»

Το νέο βιβλίο του Διονύση Σαββόπουλου, «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα», είναι μια πηγαία και τρυφερή εξομολόγηση που ξεδιπλώνεται, ρέει αβίαστα, τρέχει χύμα, όπως τα χρόνια, μέσα από την καρδιά και την ψυχή του αγαπημένου τραγουδοποιού, που κατέχει την τέχνη να τους δίνει σχήμα μαγικό. Μέσα από τις σελίδες του, ο Σαββόπουλος μας προσφέρει όχι μόνο την προσωπική του διαδρομή, αλλά και μια ματιά στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, όπως τη βίωσε ο ίδιος μέσα από τη μουσική, τις κοινωνικές αλλαγές και τις προσωπικές του στιγμές.

«Χάρη στις λέξεις εγώ έζησα μία δεύτερη ζωή, μία ζωή παράλληλη, πολλές φορές πιο αληθινή από τούτη εδώ» γράφει στην δεύτερη κιόλας σελίδα τού βιβλίου του, με έναν αξιοζήλευτο προφορικό, άμεσο λόγο, που διατηρεί την οικειότητα και τη ζεστασιά που χαρακτηρίζουν τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Διαβάζοντάς το, ακούει κανείς το τρυφερό, βραχνό ηχόχρωμα της φωνής του, νιώθει πως βρίσκεται σε μια προσωπική συνομιλία μαζί του, όπου η μουσική, η τέχνη, η πολιτική και η ζωή εμπλέκονται αρμονικά σε μια ιστορία που μας αφορά όλους. Ανεξαιρέτως.

Η αφήγησή του, κατάφορτη από αναμνήσεις χρωματισμένες με χιούμορ και άπλετη συγκίνηση, μας ταξιδεύει από τα παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη, το ονειρικό Φορτηγό που άλλαξε τον ρου του νεοελληνικού μας τραγουδιού, τα παρθενικά του σκιρτήματα ως καλλιτέχνη, το Παρίσι, το Ροντέο, το Κύτταρο μέχρι τις μεγάλες επιτυχίες που τον καθιέρωσαν ως μια από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές της ελληνικής μουσικής σκηνής. Μέσα από ειλικρινείς εξομολογήσεις, ο Σαββόπουλος μιλά για τις χαρές και τις λύπες που σημάδεψαν τη ζωή του, αλλά και για τα πρόσωπα που τον ενέπνευσαν και τον στήριξαν σε κάθε του βήμα.

Είναι μοναδική εδώ η ευκαιρία, κυρίως οι νεότερες γενιές, να γνωρίσουν τον Διονύση Σαββόπουλο όχι μόνο ως δημιουργό αλλά και ως άνθρωπο, με τις ευαισθησίες, τα λάθη και τα όνειρά του. Είναι ένα βιβλίο γεμάτο αγάπη για τη ζωή και για όλα όσα την κάνουν μοναδική, μέσα από το πρίσμα ενός αέναα ανήσυχου Καλλιτέχνη. «Ό,τι έγραψα είναι ένα τραύλισμα νομίζω. Αυτό είναι για μένα η μουσική: το θείο τραγούδι που ένα αδέξιο παιδί το λέει κομπιάζοντας, έχοντας στην καρδιά την ακατόρθωτη μελωδία μιας λαχτάρας για τελειότητα από ένα πλάσμα που δεν την έχει»

«Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα» – 330 σελίδες που διαβάζονται απνευστί

«Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα». Το πόνημα αυτό συνιστά δική του υπενθύμιση πως, όσο κι αν ο χρόνος κυλάει αβάσταχτα, οι αλησμόνητες στιγμές, οι αναμνήσεις και οι μικρές μας ιστορίες είναι αυτές που μένουν για πάντα. Μέσα σε 330 σελίδες που διαβάζονται απνευστί, αναδύονται αριστοτεχνικά στιγμιότυπα, αλλεπάλληλα flash-back, αγάπες παντοτινές και τραύματα ανεπούλωτα: η ιδιαίτερη σχέση των γονιών του, όλη η τρυφερότητα που τρέφει για την Άσπα, οι ενοχές απέναντι στα παιδιά του, η ευγνωμοσύνη του αγαπημένους μουσικούς που συνδέθηκαν μαζί του υπομένοντας τις ιδιορρυθμίες του, οι οφειλόμενες συγγνώμες στον Θάνο Μικρούτσικο και τον Μανώλη Ρασούλη, η αδερφική του αγάπη για τον Μάνο Λοΐζο, τον Νίκο Παπάζογλου, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Τάσο Φαληρέα, οι σκοτεινές στιγμές του αλλά και η λατρεία του για δύο από τους πιο σημαντικούς δασκάλους του: «Είναι η μουσική ιδιοφυΐα του Μάνου Χατζιδάκι που μ’ έκανε να διαλέξω τον προσωπικό δρόμο και με βοήθησε να δω με καινούργια μάτια μια παράδοση αιώνων ελληνικής τραγουδοποιίας, από τα σωζόμενα σπαράγματα μουσικών κειμένων της αρχαιότητας μέχρι τα 9/8 του Τσιτσάνη. Αλλά είναι κι ένας ποιητής της Θεσσαλονίκης που, χωρίς να το ξέρει, έγινε κι αυτός δάσκαλός μου: ο ποιητής Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου. Η χαμηλόφωνη και παθιασμένη ποίηση του Αλέξη στην εφηβεία μου μ’ επηρέασε πολύ. Θέλω να ανήκω σε αυτή τη Σχολή, όπου το περιεχόμενο είναι πάντα βιωματικό και ο τόνος πάντα εξομολογητικός». Στον δίσκο «Ο κ. Σαββόπουλος ευχαριστεί τον Μάνο Χατζιδάκι και θάρθει οπωσδήποτε», σε μια ζωντανή εκτέλεση στον Σείριο, ο Χατζιδάκις παίζει πιάνο και ο Σαββόπουλος τραγουδάει το «Μια Θάλασσα Μικρή». Και μέσα στους στίχους αυτού του τραγουδιού ανακαλούμε ψήγματα της ποίησης του Ασλάνογλου: «Είσαι η στάμνα μου για ένα καλοκαίρι» έγραφε εκείνος· και κάπου αλλού: «γυμνό κορμί της θάλασσας που έπαιξες / χορδές του αέρα μέσα στα μαλλιά μου».

Στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, η Αριστερά απαξίωσε τον Διονύση Σαββόπουλο για το rock που υπηρέτησε, σε μια εποχή αντιαμερικανικής υστερίας. Το ‘80 λοιδορήθηκε γιατί ασπάστηκε «νεορθόδοξες» απόψεις με τα «Τραπεζάκια έξω» ενώ δήλωνε ευθαρσώς «δεν είμαι Πασόκα, δεν είμαι ούτε Κουκουέ», για να μη θυμηθούμε το ‘90 πόσα του έσυραν με τους «Κωλοέλληνες»!

Μάλλον μελαγχολική υπήρξε και η πρώτη, δική μου ανάμνηση από τις ζωντανές εμφανίσεις του, το 1990, στο ZOOM στην Πλάκα, όπου έπαιζε για πέντε-έξι παρέες. Ευτυχώς δεν πτοήθηκα. Το μεγάλο κοινό δεν άργησε να τον συναντήσει ξανά.

Σε μια χώρα που λατρεύουμε να μισούμε, που αποδομούμε τους μύθους μας, ο Νιόνιος είχε το χάρισμα να γίνεται συχνά αρκούντως ενοχλητικός. Ίσως γιατί φλέρταρε πάντα με την πρόκληση. Ίσως γιατί σταμάτησε να παρηγορεί τα «καλύτερα παιδιά που κουράστηκαν και γύρισαν στο σπίτι» ή εκείνα που επιμένουν στην ουτοπία, σε ένα εναλλακτικό είδος πολιτικού ρεαλισμού, το οποίο δεν τον αφορούσε πλέον. Ίσως γιατί επέμενε με κάποια τραγούδια του να τοποθετεί ενώπιον μας έναν καθρέφτη, το θέαμα του οποίου διαχρονικά μας ενοχλούσε. Και τότε θέλαμε να σπάσουμε τον καθρέφτη. Δίχως να συνειδητοποιούμε ότι δεν έφταιγε αυτός αλλά το είδωλο που αντικατόπτριζε. Έτσι, έπιανε δουλειά «η τσογλανοπαρέα που κάνει κριτική». Μόνιμη κριτική. Και ενίοτε αήθη.

«Η ευαισθησία μας είναι η άλλη Αριστερά. Δεν έχει κόμμα η ευαισθησία μας. Μόνο αθάνατα φτερά. Χαρίσαμε στην Αριστερά τα καλύτερά ας χρόνια. Όχι μάταια. Έφηβοι ήμασταν, και αυτά ακριβώς τα χρόνια ήταν που μας άνοιξαν τον δρόμο της καρδιάς και φώτισαν, εκ παραδρομής έστω, το ιερό στοιχείο της κοινωνίας που μοιραζόμαστε. Αυτά τα χρόνια, και όχι οι πολιτικές τους»

Έχει πολλά χρόνια να γράψει τραγούδια. Το είχε δηλώσει. Ο «Χρονοποιός» είχε σημάνει το τέλος της δημιουργικής του πορείας στη σύνθεση και την ποίηση. «Δεν γράφω πια. Τραγούδια πια δεν φτιάχνω. Δεν νιώθω καθόλου την ανάγκη, δεν μου λείπει…Μέσα μας κατοικεί ένα δαιμόνιο. Όταν θέλει εμφανίζεται και τα λέει. Αφού πει ό,τι έχει να πει, αποσύρεται. Εκείνο αποφασίζει πότε βγαίνει, πότε κρύβεται. Αν καθίσω, θα γράψω-την ξέρω τη δουλειά- αλλά δεν θα είναι απ΄την καρδιά μου. Δεν κάνει. Το δοκίμασα, πιστέψτε με».

Προς το τέλος του βιβλίου, υπάρχει μια παράγραφος αποτίμησης, ένα κρεσέντο αφοπλιστικής ειλικρίνειας: «Δεν τέλειωσα το Ωδείο. Είμαι ο ορισμός του καλαμπόρτζη, προσπαθώ να συγκινήσω τον άλλον με αυτά που δεν ξέρω. Όμως αυτά υπηρετώ και σ΄ αυτά αναφέρομαι με τα λίγα μου. Έτσι κι αλλιώς, στο τέλος όλοι θα σε κρίνουν όχι απ΄ αυτά που ξέρεις αλλά απ΄ αυτά που μπόρεσες»

Η πανδαμάτωρ χρόνος έχει αποφανθεί τελεσίδικα. Ο Διονύσης Σαββόπουλος είναι ο κορυφαίος, ο πλέον επιδραστικός, ο γενάρχης των τραγουδοποιών μας. Στο πάνθεον των σπουδαίων δημιουργών, όπως ο Λέοναρντ Κοέν, ο Λούτσιο Ντάλα, ο Ζωρζ Μπρασένς, ο Λεό Φερρέ, ο Ζακ Μπρελ, ο Λούτσιο Μπατίστι, ο Ζιλμπέρ Μπεκώ, στέκεται ευθυτενής και αεικίνητος, με βλέμμα αύθαδες και τρυφερό, ωραίος σαν μύθος, με το ακριβό του τραγούδι, που «είναι τόσο μικρό όσο να χωράει ένα φιλί, και τόσο μεγάλο όσο να χωράει μια επανάσταση». Αγαθόν το εξομολογείσθαι, λοιπόν.

Σ’ ευχαριστούμε ω Διονύση, για το βιβλίο αυτό! Το τελευταίο άλμπουμ μιας συναρπαστικής περιπέτειας. «Μ’ ένα παρανάλωμα παντού, στη θεϊκή σου αλήθεια / σαν φωτογραφία ενός παιδιού που μου λέει: Αναγνώστη βοήθεια»…

Διαβάστε επίσης:

Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook. Ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com

ΠΗΓΗ

Ακολουθήστε το simpleradio.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις