HBO: Συμπλήρωσε μισό αιώνα ζωής – Oι καλύτερες σειρές του και η διαφορά με τα υπόλοιπα δίκτυα

Αρκεί και μόνο η -μάλλον ανατριχιαστική, σε βαθμό δυστοπίας- ενατένιση του πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς την Κάρι Μπράντσο, τον Τόνι Σοπράνο και τον Τζον Σνόου για να κατανοήσει κανείς μεμιάς αλλά ως το μεδούλι τη σημασία του καλωδιακού αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου HBO για την ποπ κουλτούρα, το lifestyle, τον σύγχρονο πολιτισμό, τελικά τη ζωή εκατομμυρίων τηλεθεατών που καταναλώνουν εδώ και μισό αιώνα τα προϊόντα που παραδίδει στην ανθρωπότητα. Δηλαδή ταινίες και σειρές.

Ή φτάνει να αναλογιστεί κανείς πόσες φορές αναγκάστηκε να ζήσει στα όρια του νόμου για να παρακολουθήσει ένα επεισόδιο του «Veep», του «True Detective» ή το επόμενο one night stand της Σαμάνθα Τζόουνς (βλ. «Sex and the City») τη στιγμή που συνέβαινε – και όχι με τη χρονοκαθυστέρηση των ελληνικών τηλεοπτικών δικτύων που συνήθιζαν να μυρίζονταν την επιτυχία και την απήχηση μιας αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς όταν πια ήταν τόσο ξεφούσκωτη όσο, ας πούμε, τα new year’s resolutions τη δεύτερη μέρα του χρόνου. Ναι, φυσικά και η πειρατεία, η θέαση από τις διαδικτυακές κλειδαρότρυπες, το παράνομο κατέβασμα ταινιών και σειρών ήταν και παραμένουν καταδικαστέα, ανήθικα, προσβλητικά για τους δημιουργούς και αντιπαραγωγικά για ένα συνδρομητικό κανάλι. Από την άλλη, όμως, είναι ενδεικτικό της λαχτάρας των τηλεθεατών που δεν είχαν την τύχη ή το προνόμιο να είναι πολιτογραφημένοι μόνιμοι κάτοικοι ΗΠΑ για να συμμετέχουν σε αυτό που κάθε περίοδο οριζόταν ως τώρα. Γιατί αυτό σηματοδοτούσαν, περιέγραφαν και οριοθετούσαν οι παραγωγές του HBO. Και εξακολουθούν. Ευτυχώς πλέον μπορούμε και στη χώρα μας να ζούμε στο τηλεοπτικό σήμερα και μάλιστα χωρίς επινοή- σεις, ταρζανιές και λαμογιές, αφού οι σειρές του κορυφαίου δικτύου είναι διαθέσιμες κανονικά και με τον νόμο από το Vodafone TV.

Για όσους ενδεχομένως είχαν σαν πρώτο γάλα τα on demand δίκτυα όπως το Netflix, το Apple TV+ ή το Amazon Prime και οι τίτλοι όπως το «Six Feet Under», το «The Wire», το «Entourage» ή το «True Blood» δεν διεγείρουν στο άκουσμά τους τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου τους, θα ήταν χρήσιμο να τους υπενθυμίσει κάποιος πως το HBO ήταν ό,τι τα παραπάνω δίκτυα πολύ προτού αυτά υπάρξουν όχι μόνο ως ιδέα, αλλά και ως μακρινό φουτουριστικό σενάριο. Βεβαίως, η μεγαλύτερη κατάκτηση του δικτύου που πλέον και αυτό ακολουθώντας το κύμα της Γ’ Βιομηχανικής Επανάστασης διαθέτει το δικό του διαδικτυακό κονάκι (βλ. HBO Max) δεν είναι ότι υπήρξε πρωτοπόρο, αλλά ότι, παρότι μαζικό μέσο, δεν ακολούθησε ποτέ τον εύκολο και για πολλούς αυτονόητο δρόμο της φτήνιας ή των εκπτώσεων. Σκεφτείτε πόσες ώρες της ζωής του περνάει ένας τηλεθεατής φυλλομετρώντας σειρές και ταινίες, ψάχνοντας ψύλλους στ’ άχυρα. Ε, με το Home Box Office, όπως είναι η πλήρης ονομασία του, αυτό δεν ήταν ποτέ πρόβλημα. Ο κατάλογός του σε οδηγεί στην ακριβώς αντίθετη συνθήκη: να μην μπορείς να βάλεις σε σειρά τις σειρές που θέλεις να παρακολουθήσεις.

Η επιτυχία και το μέγεθος της επίδρασης του αμερικανικού δικτύου μεγεθύνονται από την πληροφορία ότι το 1972, όταν και εξέπεμψε πρώτη φορά στις ΗΠΑ, διέθετε ένα πελατολόγιο μόλις 365 τηλεθεατών. Ηταν ένα επιχειρηματικό σχέδιο καταδικασμένο να αποτύχει. Ο 96χρονος σήμερα Τσαρλς Ντόλαν, επινοητής της ιδέας και ιδρυτής του καλωδιακού δικτύου, έβλεπε το κατά τα άλλα μεγαλόπνοο σχέδιό του να φυλλορροεί και να μην αποφέρει κέρδη στους επενδυτές.

Στη διάρκεια ενός ταξιδιού του στη Νότια Γαλλία με το θρυλικό πλοίο «Queen Elizabeth 2» είχε τη φαεινή στιγμή του. Αναλογιζόμενος πώς θα μπορούσε να σώσει το project του και να αποτρέψει την ηρωική έξοδο της βασικής τροφού του, ήτοι της Time Inc., σκέφτηκε να φέρει το σινεμά στο σπίτι κάθε Αμερικανού πολίτη -αρχικά εντός των ορίων της Νέας Υόρκης- με μια μικρή συνδρομή μόλις 6 δολαρίων, χωρίς διακοπές και δίχως διαφημίσεις. Από εκεί προέκυψε και το όνομα του δικτύου. Ηταν αρκετά πειστικός ώστε να εξασφαλίσει μια δεύτερη ευκαιρία και ένα κονδύλι 50.000 δολαρίων. Τελικά, η πρώτη μετάδοση του HBO πραγματοποιήθηκε στις 8 Νοεμβρίου του 1972. Μόνο που σαν από ειρωνεία της τύχης δεν αφορούσε την τηλεοπτική προβολή κάποιας ταινίας, αλλά τον αγώνα χόκεϊ ανάμεσα στους New York Rangers και τους Vancouver Canucks.

Για να είμαστε δίκαιοι, οι 365 συνδρομητές αμέσως μετά είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν από τη θαλπωρή του σπιτιού τους το φιλμ «Sometimes a Great Nation», που είχε προβληθεί στις αίθουσες μόλις την προηγούμενη χρονιά με πρωταγωνιστή τον Πολ Νιούμαν. Χρειάστηκε μια πενταετία ώσπου το εγχείρημα του Ντόλαν να αποφέρει τα πρώτα του κέρδη. Εκείνο βέβαια που είχε πετύχει πάνω απ’ όλα ήταν να καθοδηγεί την κούρσα της φρενήρους ανάπτυξης της καλωδιακής τηλεόρασης, που το 1974 είχε 50.000 συνδρομητές, οι οποίοι τέσσερα χρόνια αργότερα αθροίζονταν πια σε 1,5 εκατομμύριο.

Το 1983 οι συνθήκες ήταν πια ώριμες και ο πυρήνας των συνδρομητών αρκετά σκληρός για να δικαιολογήσει την πρώτη παραγωγή ταινίας από το HBO. Το «The Terry Fox Story», ένα από τη ζωή βγαλμένο δράμα για την ιστορία ενός δρομέα που αναγκάζεται λόγω καρκίνου να ακρωτηριάσει το πόδι του, έγινε το πρώτο φιλμ που δημιουργήθηκε ειδικά για την καλωδιακή τηλεόραση. Δεν επρόκειτο για κάποιο αριστούργημα, πράγμα ηλίου φαεινότερο αν ανατρέξει κανείς στις κριτικές της εποχής αλλά και στη χλιαρή βαθμολογία του IMDb, ωστόσο για την τηλεοπτική ψυχαγωγία υπήρξε ορόσημο. Aνοιξε τον δρόμο για νέες παραγωγές και στην πραγματικότητα εισήγαγε ένα μοντέλο που εφαρμόζεται εν πολλοίς ως σήμερα, και μάλιστα μοιάζει ρηξικέλευθο και καινοτόμο: εκείνο της παράλληλης εξόδου μιας ταινίας στους κινηματογράφους και τις on demand πλατφόρμες.

Ποια υπήρξε όμως διαχρονικά η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στο HBO και τα άλλα ανταγωνιστικά δίκτυα του τότε και του σήμερα; Αντί να αναπαυτεί στις δάφνες των εξασφαλισμένων εσόδων από τους συνδρομητές και να μπουκώνει τον κατάλογό του με εκατοντάδες σειρές και ταινίες που το μόνο διαφορετικό που έχουν από τα σκουπίδια είναι ότι δεν αναδίδουν δυσωδία, επένδυσε σε περιεχόμενο φτιαγμένο για θεατές και όχι για καταναλωτές. Για το αμερικανικό δίκτυο που μισό αιώνα μετά τη δημιουργία του κρατά αδιαφιλονίκητα τα σκήπτρα της αισθητικής αρτιότητας, η ποιότητα δεν έδωσε ποτέ τη θέση της ως παρονομαστής στην ποσότητα.

Και αυτό είναι κάτι που τελικά απέφερε μόνο όφελος, πολλαπλό μάλιστα: ευχαριστημένους τηλεθεατές, διθυραμβικές κριτικές από τους ειδήμονες, δημιουργία τάσεων που ο ανταγωνισμός κυνηγά ασθμαίνοντας να προφτάσει και ηθοποιούς και δημιουργούς πρόθυμους να αφήσουν τη μεγάλη οθόνη ή να απιστήσουν στο θεατρικό σανίδι για χάρη της τηλεόρασης.

Το καστ των «The Sopranos» και του «Game of Thrones» είναι δύο ανάγλυφες τέτοιες -αλλά όχι οι μόνες στην ιστορία του δικτύου- περιπτώσεις. Οι συγκεκριμένες, πάντως, αναγνωρίστηκαν και με τη βούλα των βραβείων. Το σκορ των Emmy έγραψε 21 διακρίσεις για το «Sopranos» και 59 για το «Game of Thrones». Το τελευταίο μάλιστα κατέχει και ένα ακόμα ρεκόρ: εκείνο της πιο δημοφιλούς σειράς στα παράνομα downloads. Είναι και αυτό ένα μέτρο για να συλλάβει κάποιος το βεληνεκές της επιδραστικότητας – όρο που το δίκτυο υπηρέτησε πολύ πριν από την επινόηση και το φλύαρο ξόδεμά του δεξιά κι αριστερά. Είναι επίσης και ένας απτός τρόπος για να επαληθεύσει κανείς το σλόγκαν της καμπάνιας του HBO για τον μισό αιώνα λειτουργίας του, εκείνης που συνοψίζεται στη φράση «50 χρόνια πρωτιές».

Ειδήσεις σήμερα:

Πέτρος Φιλιππίδης: Ένοχος για τις δύο απόπειρες και αθώος για τον βιασμό, η πρόταση Εισαγγελέα

Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ: Σε 20 χρόνια «εξαΰλωσε» τα 100 εκατομμύρια της κληρονομιάς του Έλβις

Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος: Στη Μητρόπολη για τις λεπτομέρειες της κηδείας οι γιοι του, Νικόλαος και Παύλος